Overheden kopen jaarlijks voor miljarden aan spullen en diensten in. Van gummetjes tot bruggen. De ondernemer die een voet tussen de deur weet te krijgen bij de overheid kan daar dus een behoorlijke boterham mee binnenhalen. Alleen: dan moeten zij in veel gevallen wel de aanbestedingsprocedure overleven.
Om te voorkomen dat opdrachten via-via of door handjeklap bij bevriende ondernemers terechtkomen, lopen overheidsopdrachten in principe via aanbestedingen. Overheden moeten kunnen verschillende procedures hanteren, maar moeten zich houden aan de regels uit de in 2012 vernieuwde Aanbestedingswet. Ook loopt nog het project ‘Beter Aanbesteden’. Eén van de voorstellen is om deelnemers een vergoeding te geven voor de kosten die zij moeten maken om mee te dingen.
Als een opdracht boven een bepaald drempelbedrag komt moet een overheid verplicht de Europese aanbestedingsprocedure volgen. De Europese Commissie stelt deze drempelbedragen elke twee jaar vast. Er zijn twee categorieën: ‘werken’ en ‘leveringen en diensten’. Tot eind 2019 gelden deze drempels (bedragen exclusief BTW):
Ook voor 2020 en 2021 zijn de bedragen inmiddels vastgesteld. De drempels zijn iets lager:
Een 'werk' is bijvoorbeeld het aanleggen van een brug of weg. Een 'levering' is de verkoop van producten en onder diensten valt alles wat tastbaar is maar niet onder leveringen of werken valt.
De vernieuwde Aanbestedingsdienst schrijft voor dat overheden hun aanbestedingen digitaal laten verlopen. Daarom zijn alle aankondigingen te vinden via het platform TenderNed. Ondernemers kunnen zich inschrijven en meldingen krijgen als er een nieuwe aanbesteding is die hun interesse kan hebben.
Aanbestedende diensten kunnen in de aanbestedingsdiensten aangeven wat de criteria zijn om een winnaar te kiezen. Het uitgangspunt van de wet is dat de aanbestedende dienst de beste offerte (tool) kiest op basis van de ‘beste prijs-kwaliteitverhouding’. Maar een aanbestedende dienst mag er ook voor kiezen om een opdracht te gunnen op basis van de laagste prijs. Dan moet de dienst in de aanbestedingsstukken wel goed motiveren waarom daarvoor gekozen is.
Belangrijk is dat deelnemers er op tijd bij zijn. Volgens staande rechtspraak hebben ondernemers die pas met een klacht komen op het moment dat de opdracht al gegund is in principe geen poot om op te staan. Zij hadden al tijdens de procedure vragen moeten stellen. Ondernemers kunnen dus een klacht indienen bij de aanbestedende dienst of zelfs een kort geding starten. Ook kunnen zij klagen bij de Commissie van Aanbestedingsexperts. Vraag is wel of zo’n klacht of gerechtelijke procedure uiteindelijk wat oplevert voor de ondernemer. Het is niet gezegd dat hij de klus dan alsnog krijgt.
In de rubriek 'Vragen over' behandelt Rendement een onderwerp waar lezers veel vragen over hebben. Heeft u ook een vraag? Stel deze dan aan de adviseurs van de adviesdesk!