Alle aandeelhouders van een bv of een niet-beursgenoteerde nv moeten in een digitaal landelijk register komen. Met die gegevens moet het voor de overheid makkelijker worden om paal en perk te stellen aan belastingontduiking en faillissementsfraude.
Althans, dat stellen Tweede Kamerleden Gesthuizen van de SP en Groot van de PvdA, die een initiatiefwetsvoorstel (pdf) voor een dergelijk register hebben ingediend. In de memorie van toelichting (pdf) op de initiatiefwet schrijven zij dat bv’s en nv’s die niet op de beurs zijn genoteerd ‘regelmatig worden ingezet als middel om financieel-economische criminaliteit te plegen’.
Regelmatig komen er verhalen naar buiten van criminele firma’s die een kerstboom aan bv’s en andere vennootschappen hebben opgetuigd. In die wirwar is het voor overheidsinstanties en notarissen lastig te achterhalen wie er nu precies schuilgaat achter de vennootschappen, schrijven Gesthuizen en Groot.
Een centraal aandeelhoudersregister moet helpen om dergelijke constructies beter te doorzien. In het register komen de belangen te staan van alle aandeelhouders van bv’s en niet-beursgenoteerde nv’s. Ook vruchtgebruikers en pandhouders van aandelen op naam komen in het register.
Dat het digitaal is helpt ook. Nu gaat de registratie van aandelenbelangen nog schriftelijk en die multomappen en schriften vol papier zijn lastig te doorzoeken.
De inschrijving van de belangen in het nieuwe register moet verzorgd worden door notarissen. Alle transacties van aandelen die op naam staan verlopen namelijk via de notaris. Volgens het voorstel zullen alleen nieuwe aandelentransacties (tool) in het register worden opgenomen. Het register zal daarom in eerste instantie nog geen volledig beeld geven.
Welke gegevens precies zullen worden opgeslagen in het register, moet op een later moment nog bepaald worden. In tegenstelling tot het zogeheten UBO-register, wordt het centrale aandeelhoudersregister niet openbaar. De Belastingdienst zal sowieso toegang krijgen, net als alle notarissen. Daarnaast kan de minister van Financiën nog andere overheidsinstellingen toegang verlenen, maar dan alleen voor het uitvoeren van wettelijke taken op het gebied van controle, toezicht, handhaving en opsporing.
Ook overheidsinstellingen die onderzoek doen in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme zullen toegang krijgen. En het is de bedoeling dat de aandeelhouders zelf straks ook een uittreksel kunnen opvragen van de gegevens die in het register staan geregistreerd.
Het voorstel is om het register onder te brengen bij notarissenvereniging KNB. Die toonde zich ook enthousiast over het initiatief. De organisatie verwacht ook dat notarissen ‘voordelen in tijd en kwaliteit’ kunnen behalen met het register.
Het initiatiefwetsvoorstel gaat nu eerst voor een advies naar de Raad van State. Daarna wordt het besproken in de Kamercommissie Financiën.