In de ideale situatie betrekt de bestuurder de ondernemingsraad (OR) al in een vroeg stadium bij belangrijke besluiten. Liefst ruim voordat hij bij de OR een adviesaanvraag indient en alle opties dus nog open liggen. In de praktijk moet de OR er echter vaak wat harder aan trekken om invloed te kunnen uitoefenen op de besluitvorming. De OR heeft verschillende opties om zijn positie te versterken.
Sommige bestuurders zien de OR als lastige hobbel in het besluitvormingsproces en beschouwen een adviesaanvraag als een verplicht nummer. De OR kan er dan een zware dobber aan hebben om zijn medezeggenschapsrol goed te vervullen. Toch moet de OR zich hier niet door laten beïnvloeden en zich zeker niet door de bestuurder aan de kant laten schuiven. De OR heeft de bestuurder namelijk iets belangrijks te bieden: draagvlak voor zijn voorgenomen besluit – niet alleen bij de OR, maar ook bij de werknemers. Dat draagvlak ontstaat niet alleen doordat de OR achter de plannen van de bestuurder staat, maar ook doordat de bestuurder zijn plannen op basis van de inbreng van de OR afstemt op de dagelijkse praktijk op de werkvloer. Dit maakt de invoering van een besluit ook voor de bestuurder een stuk eenvoudiger en prettiger. De OR doet er daarom goed aan om zijn rol bij een belangrijk voorgenomen besluit op voorhand veilig te stellen. Een goede samenwerking met andere betrokkenen is daarbij cruciaal.
Veel bestuurders opereren niet volledig zelfstandig, maar staan onder toezicht. Veel non-profitorganisaties kennen een bestuur of een raad van toezicht. De raad van commissarissen en de raad van bestuur zijn gebruikelijke organen in de profitsector. Voor de OR is een goede relatie met de toezichthouder van belang. Mocht de OR in de clinch komen met de bestuurder over een belangrijke kwestie, dan kan de OR de toezichthouder erbij betrekken voor bemiddeling of om zijn gelijk te halen.
De OR kan zijn positie ook versterken door externe partijen op te zoeken. Zo kan de OR een samenwerking aangaan met de vakbond(en) om zijn standpunt kracht bij te zetten. Ook kan de OR bij onenigheid met de bestuurder naar de bedrijfscommissie van de SER stappen voor bemiddeling of advies (artikel). Tot slot kan een OR die niet serieus wordt genomen door de bestuurder overwegen om contact op te nemen met de pers. De OR kan zelf een persbericht versturen, maar deze stap moet de OR goed afwegen. Media zijn een krachtig middel, maar de golf van aandacht is moeilijk te controleren en kan zich tegen de OR keren. De bestuurder zal het de OR meestal niet in dank afnemen als de OR de publiciteit opzoekt.
Meer lezen over de adviesprocedure van de OR? Zie ook Adviesrecht OR & ...:
het besluitvormingsproces
basisregels voor adviesrecht
wanneer is iets ‘belangrijk’?
bijzondere overlegvergadering
inhoud van de adviesaanvraag
overleg met de bestuurder
meningsvorming
uitbrengen van advies