Een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) is voor de ondernemingsraad (OR) een goede manier om te onderzoeken hoe werknemers tegen hun werk, het thuiswerkbeleid of de coronamaatregelen op de werkvloer aankijken. De OR kan de resultaten gebruiken om de bestuurder te adviseren over maatregelen die de werksituatie verbeteren en zo de tevredenheid onder werknemers vergroten. De OR hoeft niet te wachten tot de bestuurder met dit initiatief komt.
Een medewerkerstevredenheidsonderzoek (tool) levert waardevolle informatie op over het welbevinden van werknemers in de organisatie. Komt de bestuurder zelf met het initiatief om een MTO te organiseren, dan heeft de OR instemmingsrecht (artikel 27 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR)). Een MTO wordt namelijk vaak gezien als een onderdeel van de risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E), omdat het inzicht geeft in de psychosociale arbeidsbelasting in de organisatie. De OR hoeft echter niet af te wachten tot de bestuurder begint over een tevredenheidsonderzoek. Op basis van het initiatiefrecht (artikel 23, lid 3 WOR) kan de OR ook zelf het initiatief nemen om een MTO te laten uitvoeren. Op die manier kan de raad ook meer inzicht krijgen in het eigen functioneren.
In de eerste plaats moet de OR goed nadenken over de onderwerpen die in een medewerkerstevredenheidsonderzoek aan de orde moeten komen. Er zijn veel standaard MTO’s beschikbaar, maar het is meestal verstandiger om het onderzoek specifiek af te stemmen op de organisatie. Het voordeel hiervan is dat de OR alle thema’s in het onderzoek kan opnemen die voor de raad relevant zijn om te weten. De verbeterpunten die werknemers aandragen voor de organisatie vormen een goed uitgangpunt voor de agenda van de overlegvergadering met de bestuurder. Daarnaast is een MTO een goed middel om in kaart te krijgen hoe werknemers denken over het functioneren van de OR. Neem daarom ook vragen in het onderzoek op om te toetsen hoe tevreden de werknemers zijn over de resultaten die de OR de afgelopen tijd heeft behaald.
Een belangrijk aandachtspunt bij een tevredenheidsonderzoek is de privacy van de respondenten. Werknemers moeten zich volledig vrij voelen om hun mening te geven, daarom zijn MTO’s in de regel anoniem. Maar als er uit de resultaten onderwerpen naar voren komen waar de OR werk van wil maken, is het voor de raad juist goed om te weten op welke afdeling een werknemer zit. Het is dus zaak om een goede afweging te maken tussen enerzijds de anonimiteit van de respondenten en anderzijds de informatie die de OR nodig heeft om de bestuurder te kunnen adviseren. De OR kan in het onderzoek natuurlijk werknemers altijd verwijzen naar OR-leden als zij zaken bespreekbaar willen maken in de organisatie. Anders is het de kunst om verbanden tussen de resultaten te vinden. Deze kunnen dienen als basis om de bestuurder voorstellen te doen voor wenselijke maatregelen. Als het MTO een vast onderdeel wordt van het plan van aanpak dat bij de RI&E hoort, is het een prima manier om jaarlijks de voortgang van de doorgevoerde maatregelen te evalueren.