Een werkgever mag werknemers verbieden om hun mobiele telefoon mee te nemen op de werkvloer. Wel moet het verbod redelijk zijn. Dat laat minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid weten in een reactie op Kamervragen.
De Kamervragen volgden op een staking van tientallen werknemers van een logistiek dienstverlener. De werknemers hadden hun werk neergelegd omdat zij hun mobiele telefoons in moesten leveren voor aanvang van het werk. Volgens de werknemers schortte het aan de veiligheid in de organisatie en stelde de werkgever het verbod pas in nadat werknemers met hun mobiele telefoons opnames hadden gemaakt van een onveilige situatie. De werkgever ontkende dit; volgens hem ging het om een al bestaande instructie om verkeersongelukken in het warehouse te voorkomen. Toch heeft de werkgever besloten om de instructie te versoepelen: werknemers mogen hun mobiel meenemen naar de werkvloer, maar het gebruik ervan is nog wel verboden.
Volgens artikel 660 van Burgerlijk Wetboek 7 heeft iedere werkgever een instructierecht (artikel). Op basis daarvan mag hij ‘redelijke en billijke’ instructies geven aan de werknemers, die verplicht zijn zich hieraan te houden. Een verbod op smartphones als instructie uit veiligheidsoverwegingen kan redelijk en billijk zijn. Het instructierecht is eenzijdig: instemming van de werknemers is niet nodig. Wel doen werkgevers er goed aan om duidelijk te communiceren over de instructie en te motiveren waarom deze noodzakelijk is.
Werkgevers kunnen instructies geven door algemene voorschriften op te stellen die gelden voor alle werknemers, bijvoorbeeld in een gedragscode. Instructies aan individuele werknemers of een groep werknemers zijn ook mogelijk. Het is niet verplicht om instructies schriftelijk te geven, maar voor belangrijke instructies of voorschriften is dit wel aan te raden. Ook is het mogelijk om sancties te verbinden aan het niet naleven van de instructies. Ook hierbij geldt dat werkgevers er goed aan doen de mogelijke sancties schriftelijk vast te leggen.
De ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) heeft instemmingsrecht voor veel onderwerpen die onder het instructierecht vallen. Instemming van de OR of PVT is onder meer vereist bij de vaststelling of wijziging van regelingen op het gebied van de arbeidsomstandigheden. De OR of PVT kan de nietigheid inroepen van besluiten die zonder instemming zijn genomen.