Niet alleen werkgevers en werknemers maar ook opdrachtgevers moeten zorgen voor gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Omdat niet altijd duidelijk is wie waarvoor moet zorgen, heeft de overheid een handreiking Verantwoord opdrachtgeverschap gepubliceerd.
Naast werkgevers, werknemers en zzp’ers zijn ook opdrachtgevers verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkomgeving. Zij hebben invloed op de arbeidsomstandigheden doordat zij de voorwaarden bepalen waaronder wordt gewerkt. Te strakke deadlines en een krap budget hebben een nadelige invloed op de gezondheid en veiligheid van werknemers en omstanders. Door tijdsdruk en inzet van illegale of onervaren arbeidskrachten kunnen onveilige situaties op het werk ontstaan en neemt de kans op een arbeidsongeval toe. De overheid heeft daarom een handreiking (pdf) gepubliceerd met regels voor gezond opdrachtgeverschap.
Opdrachtgevers zijn op grond van het Burgerlijk Wetboek aansprakelijk voor de gevolgen van gezondheidsschade door slechte arbeidsomstandigheden op de locatie. In het Arbobesluit staan aanvullende verplichtingen voor opdrachtgevers in de bouw. Bij grote bouwprojecten en aanbestedingen zijn veel partijen betrokken: opdrachtgevers, ontwerpers, adviseurs, werkgevers, werknemers, zelfstandig ondernemers en toeleveranciers. Al deze partijen hebben hun eigen verantwoordelijkheid voor de gezondheid en veiligheid van betrokkenen.
Bij overtredingen zal Inspectie SZW handhavend optreden. De Inspectie kan een waarschuwing geven, een eis tot naleving opleggen of een boete uitdelen. is er sprake van ernstig gevaar, dan laat Inspectie SZW het werk stilleggen. Inspectie SZW controleert of partijen de regels voor eerlijk werken naleven, zoals betaling van het wettelijk minimumloon en vakantiebijslag. Maar ook of er sprake is van overtreding van de Arbeidstijdenwet of van illegale tewerkstelling. Op Zelfinspectie.nl kunnen opdrachtgevers en werkgevers zien aan welke regels ze zich moeten houden.