Om veilige werkomstandigheden te bereiken, maken organisaties vaak gebruik van de arbocatalogus. Dit oplossingenboek geeft maatregelen voor risico’s die spelen in een bepaalde branche of sector. Dat is handig, want dan hoeft de werkgever niet opnieuw het wiel uit te vinden.
De arbocatalogus is een belangrijk document om gezonde en veilige arbeidsomstandigheden te bereiken. Er staan oplossingen in voor veelvoorkomende risico’s in een bepaalde branche of sector. Voor arboprofessionals is het handig om te weten hoe de catalogus tot stand komt. Ze kunnen dan beter uitleggen aan werknemers hoe de catalogus het beste gebruikt kan worden. Bovendien is de arbocatalogus een levend document, dat wordt aangepast als de arbeidsomstandigheden of de wetgeving verandert. Werkgevers en werknemers kunnen via de branchevereniging en de vakbonden invloed uitoefenen op de inhoud van de arbocatalogus. En dat is belangrijk, want de oplossingen voor veiligheidsproblemen moeten tenslotte komen vanuit de werkvloer zelf.
Organisaties in een bepaalde branche of sector zijn niet verplicht om met elkaar een arbocatalogus te maken. Maar het is wel aan te bevelen. De meeste organisaties in een branche of sector hebben namelijk te maken met dezelfde vraagstukken op het gebied van gezonde en veilige arbeidsomstandigheden en preventie. Zo spelen bij zorginstellingen zoals verpleeghuizen en ziekenhuizen vaak dezelfde soort risico’s. Die kunnen in dit soort organisaties op dezelfde manier worden aangepakt. Een voorwaarde voor het gezamenlijk opstellen van een arbocatalogus is dat er al een overlegstructuur aanwezig is. Dat wil zeggen dat er bijvoorbeeld voor een cao al overleg is tussen werkgeversverenigingen en vakbonden. Ook moeten deze sociale partners wel in staat zijn om tot overeenstemming te komen. Dat lukt namelijk niet altijd.
Als het wel lukt om overeenstemming te bereiken en te komen tot het gezamenlijk aanpakken van de risico’s in de branche of sector, is het goed om te beseffen dat dit altijd een vorm van compromis is. Een arbocatalogus bevat dan ook niet de oplossing voor alle risico’s die er in de branche of sector bestaan. Meestal bevat het document een selectie van de belangrijkste risico’s. De keuze daarvoor kan bepaald worden door de ernst van de gevolgen van blootstelling of de grootte van de groep werknemers die erdoor getroffen wordt. Daarnaast moet de arbocatalogus van tijd tot tijd herzien worden. Bijvoorbeeld als de wet verandert, of de stand van de techniek. Hoe snel die aanpassingen worden doorgevoerd, is weer afhankelijk van de samenwerking tussen de sociale partners.