Een werknemer die na het overlijden van zijn partner de auto van de zaak van die partner tevens collega overneemt krijgt in principe te maken met een dubbele bijtelling. De rechter vindt dit echter een uitzonderlijke situatie en geeft aan dat met een beroep op de hardheidsclausule de dubbele bijtelling voorkomen kan worden.
Een belastingplichtige kan een verzoek om toepassing van de hardheidsclausule doen als hij vindt dat een belastingwet in zijn situatie een onbedoeld gevolg heeft. Maar de hardheidsclausule kan alleen in bepaalde uitzonderlijke situaties een oplossing bieden. De hardheidsclausule geldt alleen als de wet een gevolg heeft dat niet bedoeld is en dat de wetgever had kunnen voorkomen als hij dit gevolg had voorzien. Alleen als de wet eigenlijk anders had moeten luiden, kan de hardheidsclausule van toepassing zijn en het verzoek worden gehonoreerd. In onderstaande zaak vond de rechter dat de hardheidsclausule ingeroepen kon worden.
Het ging hier om een getrouwd stel dat in dienst was bij dezelfde werkgever. Beide hadden ze een auto van de zaak, de vrouw had een bijtelling voor haar auto, de man niet omdat hij beschikte over een ‘verklaring geen privégebruik auto’. Na het overlijden van zijn vrouw op 25 juli 2019 nam de man haar auto van de zaak over. De werkgever paste vanaf dat moment dan ook de bijtelling voor hem toe. Daar was de Belastingdienst het niet mee eens. De werkgever moest van hem voor het hele jaar 2019 de bijtelling toepassen en legde een naheffingsaanslag op.
De rechter vond dat de naheffingsaanslag in principe terecht was opgelegd omdat de man niet kon aantonen dat hij minder dan 500 kilometer privé met de auto had gereden in 2019 en er dus bijgeteld moest worden. Maar dan is er wel sprake van dubbele belastingheffing, de werkgever heeft immers ook al bij de vrouw rekening gehouden met de bijtelling. Omdat de wetgever geen rekening heeft gehouden met dit soort situaties kan daarom het beroep op de hardheidsclausule worden gehonoreerd volgens de rechter. De naheffingsaanslag ging van tafel.
Rechtbank Den Haag, 26 april 2021 (gepubliceerd 13 september 2021), ECLI (verkort): 7183