Welke afslag neemt nieuw kabinet met autobelastingen?

20 april 2021 | Door redactie

Het Nederlandse stelsel van autobelastingen is een onoverzichtelijke lappendeken geworden. En dan moeten de belastingen ook nog bijdragen aan duurzaamheid én ervoor zorgen dat de files worden teruggedrongen. Kortom: genoeg vraagstukken. Het ministerie van Financiën heeft nu de mogelijke keuzes bij de autobelastingen op een rij gezet.

Eén bekend twistpunt dat om de zoveel tijd de kop opsteekt is het ‘rekeningrijden’ in de strijd tegen de files. Het systeem is inmiddels omgedoopt naar het wat vriendelijker klinkende ‘betalen naar gebruik’. Maar het idee blijft hetzelfde: veelrijders betalen meer. Ook de bijtelling voor privégebruik de auto van de zaak zorgt al jaren voor veel discussie.

Waaier aan belastingen rondom auto’s en mobiliteit

Maar de heffing rondom auto’s en mobiliteit omvat nog véél meer belastingen, die de schatkist samen jaarlijks miljarden opleveren. Denk aan de aanschafbelasting BPM, de motorrijtuigenbelasting (MRB) en de accijnzen op benzine en diesel. Daarnaast betalen eigenaren van stekkerauto’s energiebelasting voor het opladen van hun wagen. En voor trucks is er bijvoorbeeld nog de BZM: de Belasting zware motorrijtuigen. Staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën heeft de Tweede Kamer daarom eerder toegezegd om enigszins orde te scheppen in de wirwar aan opties. Dat is nu gebeurd in de ‘Keuzewijzer Autobelastingen’ (pdf), die dus niet toevallig ook precies op tijd is voor de formatie van een nieuw kabinet.

'Betalen naar gebruik' pas na 2030 een oplossing

De opstellers van het rapport zien de nodige ‘uitdagingen’ op drie terreinen:

  • Grondslag en vereenvoudiging van het stelsel: doordat er steeds meer stekkerauto’s bijkomen staan bijvoorbeeld de inkomsten uit accijnzen onder druk.
  • Het terugdringen van CO2-uitstoot en stikstofproblematiek: hoewel de verkoop van elektrische auto’s stijgt, hebben nog steeds heel veel auto’s op de Nederlandse weg een verbrandingsmotor. Moet de belasting daarvan omhoog?
  • Bereikbaarheid en filedruk: de verkeersdrukte neemt verder toe, hoe kan de belastingheffing eraan bijdragen dat het land niet massaal vastloopt in de file?

Bij alle drie de punten komt ‘betalen naar gebruik’ als oplossing om de hoek kijken. Maar de invoering van dit systeem is ingewikkeld en eigenlijk pas na 2030 een optie, aldus de opstellers van het rapport. In de tussentijd zou wel al de accijns op benzine omhoog kunnen, of de onbelaste vergoeding voor woon-werkverkeer versoberd kunnen worden.

Sleutelen aan tarief BPM of MRB

En zo staan er nog veel meer mogelijke oplossingen in de keuzewijzer. Zoals sleutelen aan het tarief voor de BPM of de MRB, of deze twee belastingen samenvoegen. Ook het doortrekken van de subsidie op stekkerauto’s na 2025 is bijvoorbeeld een mogelijkheid. Bij alle opties zijn ook de gevolgen beschreven van de keuzes, plus een aantal voorbeeldscenario’s. Een nieuw kabinet heeft dus genoeg om over na te denken. Vraag is welke afslag ze daarbij nemen.