Risico alcohol, drugs en medicijngebruik in RI&E

6 januari 2022 | Door redactie

Werkgevers mogen regels stellen voor het gebruik van alcohol, drugs- en medicijnen op het werk en deze vastleggen in een ADM-beleid. Als middelengebruik gevaar oplevert, zoals in bepaalde beroepen het geval is, mag de werkgever onder voorwaarden testen op gebruik.

Werkgevers mogen voorschriften opstellen over het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen tijdens het werk of voorafgaand aan het werk. Dit mag op basis van de instructiebevoegdheid die werkgevers hebben. Ze leggen afspraken hierover vast in een alcohol-, drugs- en medicijnbeleid (ADM-beleid) (tool). Maar ook uit het oogpunt van gezonde en veilige arbeidsomstandigheden is het verstandig hier regels voor te stellen. Gebruik van deze middelen beïnvloedt immers het functioneren van werknemers, leidt tot gezondheidsschade (en dus verzuim) en kan gevaarlijke situaties veroorzaken op de werkvloer. Het risico van een arbeidsongeval neemt daardoor toe.

Risico's van verdovende middelen

Het gebruik van verdovende middelen op of voorafgaand aan het werk brengt al snel risico’s met zich mee. Denk aan werknemers in de bouw die onder invloed op hoogte werken en gereedschappen gebruiken, maar ook aan magazijnmedewerkers die ladingen met een heftruck moeten verplaatsen. In beroepen waarin (kwetsbare) personen aan de verantwoordelijkheid van de werknemer zijn toevertrouwd, levert middelengebruik gevaar op. Ernstig gevaar treedt op bij bepaalde beroepen zoals vervoer van personen en gevaarlijke stoffen en bij medisch handelen. De werkgever moet dit risico opnemen in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en maatregelen in het plan van aanpak en daarbij verwijzen naar het ADM-beleid.

Testen bij risicovol beroep

Hoewel de werkgever regels mag stellen in een ADM-beleid, mag hij werknemers niet testen op het gebruik van verdovende middelen. Dat is in strijd met de privacyregels uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het is niet toegestaan om bijzondere persoonsgegevens te verwerken en daar vallen gegevens over de gezondheid onder. Alleen voor werknemers die een risicovol beroep uitoefenen, geldt een uitzondering: in specifieke situaties is testen onder strikte voorwaarden toegestaan. Dit is onder meer geregeld in de Wet Luchtvaart, de Wet Scheepvaart en de Wet wegverkeer. Voor het invoeren van een beleid voor alcohol-, drugs- en medicijngebruik op de werkvloer moet de werkgever de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging om instemming vragen.

Meer informatie over het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen op het werk vindt u in de toolbox Zo pakt u alcohol- en drugsgebruik (ADM) op het werk aan.

Bijlagen bij dit bericht