Er komt een moment waarop een ondernemer afscheid neemt van zijn onderneming. Dat kan uiteenlopende redenen hebben. Vanwege de complexe financieringsaspecten rond persoonlijke ondernemingen zijn in de praktijk vele vormen van bedrijfsoverdracht denkbaar. De belangrijkste zijn de ‘geruisloze’ en de ‘ruisende’ overdracht. Maar wat zijn de verschillen hiertussen?
Ervan uitgaande dat een onderneming wordt voortgezet door een opvolger, kan bedrijfsoverdracht (infographic) binnen of buiten familieverband plaatsvinden. Afhankelijk hiervan kan het staken van een persoonlijke onderneming vergaande financiële, fiscale en juridische consequenties hebben.
Het komt geregeld voor dat een potentiële bedrijfsopvolger (tools) te weinig financiële middelen heeft om de onderneming over te nemen. Om dit gemis geen belemmering te laten zijn bij de bedrijfsoverdracht heeft de wetgever het mogelijk gemaakt de onderneming ‘geruisloos’ over te nemen. Zo ontstaat er geen stakingswinst waarover de ondernemer die de onderneming staakt, belasting moet afrekenen. Die fiscale claims worden doorgeschoven naar de bedrijfsopvolger. De opvolger kan de belastingclaim compenseren door een lagere overnameprijs voor de onderneming te bedingen. Deze doorschuifregeling is bedoeld om bedrijfsopvolging financierbaar te houden en bevordert de continuïteit van ondernemingen. Een geruisloze overdracht wordt onder andere gehanteerd bij een overdracht naar een familielid (infographic) of een werknemer.
Bij een opvolger van buiten de familie is eigenlijk altijd sprake van een ruisende overdracht. Dit houdt in dat de ondernemer zijn onderneming tegen een zakelijke prijs verkoopt en direct belasting afrekent over de stakingswinst. De overnemende partij neemt de belastingclaim dus niet over. De overdrager kan meestal een hogere overnamesom bedingen, aangezien de overnemende partij geen belastingclaim over de stille en fiscale reserves overneemt. Voor zover de stakingswinst meer bedraagt dan de stakingsaftrek (maximaal € 3.630) rekent de overdrager af tegen het progressieve tarief van de inkomstenbelasting. De koper profiteert op zijn beurt gedurende de eerste jaren van een lagere fiscale winst als gevolg van de hogere afschrijving. Of direct afrekenen aantrekkelijk is, wordt in de eerste plaats bepaald door de vraag of de afrekening zich met het oog op de geldende tarieven en afschrijvingstermijnen terugverdient via de afschrijvingen op goodwill en bedrijfsmiddelen.
GERUISLOZE OVERDRACHT: een overdracht zonder dat er stakingswinst ontstaat, de ondernemer hoeft niet direct fiscaal af te rekenen. De opvolger betaalt een lagere overnameprijs. Veelal binnen familieverband.
RUISENDE OVERDRACHT: een overdracht waarbij stakende ondernemer direct fiscaal moet afrekenen over de stakingswinst. De staker kan hogere overnamesom bedingen. Veelal buiten familieverband.