De belastingcontrole van ondernemingen op basis van goed vertrouwen moet anders georganiseerd worden vindt de hoogste baas van de Belastingdienst. Momenteel is het te onduidelijk wanneer ondernemingen voor de fiscus weer onder de strengere controleregels gaan vallen.
Directeur-generaal Jaap Uijlenbroek doet zijn oproep in een brief aan werknemers van de fiscus waar onderzoeksplatform Investico de hand op heeft weten te leggen. De Belastingdienst heeft de afgelopen jaren flink ingezet op het zogeheten horizontaal toezicht bij ondernemingen. Daarbij controleert de Belastingdienst niet meer achteraf de aangifte, maar stemt de fiscus vooraf de zaken af met de belastingplichtige. Op die manier krijgt de onderneming van tevoren al de zekerheid dat hij geen navordering of boetes op zijn dak krijgt. Verder vertrouwt de dienst er op dat de onderneming zich aan de regels houdt.
Maar directeur Uijlenbroek zelf vindt de normen voor het horizontaal toezicht te onduidelijk. De vraag is namelijk wanneer ondernemingen van de ‘controle op basis van vertrouwen’ weer overgaan naar het strengere controleregime van de fiscus. Omdat hier geen duidelijke criteria voor zijn, ontstaat volgens Uijlenbroek een ‘of-of-discussie, terwijl het een glijdende schaal is’.
Het aantal ondernemingen dat een convenant (tool) sluit voor horizontaal toezicht is flink gestegen, zo bleek onlangs uit het jaarverslag van de Belastingdienst. Tegelijkertijd bleef de dienst vorig jaar wel flink achter bij de norm voor het aantal boekenonderzoeken bij ondernemingen.
De top van de Belastingdienst en verantwoordelijk staatssecretaris Wiebes van Financiën hebben het horizontaal toezicht steeds verdedigd. Door het bedrijfsleven meer vertrouwen te geven zouden ze ook beter hun belastingen afdragen. Maar kritiek op het beleid is er ook. Zo zou de fiscus volgens sommige betrokken inspecteurs te veel leunen op de blauwe ogen van ondernemingen.