In de eerste week van dit jaar hadden de eerste Nederlandse topbestuurders al het jaarinkomen verdiend waar een werknemer met een minimumloon een jaar voor moet werken. Dat berekende vakbond FNV. Een goede aanleiding voor de ondernemingsraad (OR) om met de bestuurder in gesprek te gaan over de beloningsverhoudingen.
Op 7 januari was het Fat Cat Day, de dag waarop de 14 meest invloedrijke bestuurders van Nederland al net zoveel hadden verdiend als werknemers met een minimumloon in een heel jaar. Voor de CEO’s van Philips, Ahold-Delhaize en Shell was dit moment zelfs al op 2 januari. Zulke cijfers zijn voor de ondernemingsraad een goede aanleiding om de beloningsverhoudingen op de agenda te zetten (artikel) voor het overleg met de bestuurder.
De OR kan op ieder moment de beloningsverhoudingen op de agenda zetten voor het overleg met de bestuurder (artikel 23 WOR). In organisaties met 100 werknemers of meer is de OR dit sinds 1 januari 2019 zelfs jaarlijks verplicht (artikel). De OR heeft recht op alle informatie die hij hierbij redelijkerwijs nodig heeft (artikel 31 WOR). Bij organisaties met minimaal 100 werknemers en een jaaromzet van € 40 miljoen of meer heeft de OR ook recht op informatie over de beloningsverhoudingen (artikel 31d en artikel 31e WOR). Dit vormt een goed uitgangspunt voor een gesprek over de beloningsverhoudingen in de organisatie.
In dit gesprek moet de bestuurder de beloningsstructuur helder kunnen verklaren. Zo moeten de verschillen in beloning onder meer in verhouding zijn tot de zwaarte van de functie en mag er geen sprake zijn van ongelijke behandeling tussen bijvoorbeeld mannen en vrouwen in de organisatie.
De Wet op de ondernemingsraden (WOR) geeft de OR nog meer bevoegdheden om invloed uit te oefenen op het beloningsbeleid (infographic). Zo heeft iedere OR instemmingsrecht bij het intrekken, invoeren of wijzigen van een regeling op het gebied van een belonings- of een functiewaarderingssysteem (artikel 27, lid 1c WOR). Dit biedt de OR dus ook de kans om invloed uit te oefenen en te streven naar eerlijk beloningsbeleid.
De OR kan ook gebruikmaken van zijn initiatiefrecht (artikel 23, lid 3 WOR) om de bestuurder ongevraagd te adviseren over de beloningsstructuur in de organisatie. Bijvoorbeeld als er sprake blijkt van een ongerechtvaardigd verschil in beloning tussen groepen werknemers. De bestuurder is dan verplicht om dit voorstel minimaal één keer inhoudelijk met de OR te bespreken en de OR een goede onderbouwing te geven als hij het voorstel niet overneemt.