Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verzamelt veel gegevens over het bedrijfsleven en kan ondernemingen desnoods verplichten om informatie aan te leveren. Vanaf 2024 moet een Businessportal het voor ondernemingen eenvoudiger maken om de gevraagde data aan te leveren bij het CBS.
De bedrijfsgegevens die het CBS nodig heeft worden zoveel mogelijk verzameld bij de Belastingdienst en de Kamer van Koophandel. Als deze instanties niet de benodigde informatie hebben, mag het CBS ondernemingen volgens de wet verplichten gegevens aan te leveren.
Het verzamelen en aanleveren van deze informatie kost ondernemingen veel tijd. Daarom wil het CBS per 1 januari 2024 een Businessportal lanceren, zodat de verantwoordelijke functionarissen (van de financiële afdeling) beter weten welke gegevens wanneer van hen verwacht worden. Ook wordt het voor gebruikers mogelijk om hun bij het CBS bekende bedrijfsgegevens in te zien en te wijzigen. Gebruikers hebben straks uitsluitend toegang tot de portal door middel van eHerkenning.
Een onderneming wordt voor een onderzoek geselecteerd op basis van een steekproef. Het CBS hanteert hiervoor een aantal criteria, waaronder het aantal werkzame personen, de omzet en het balanstotaal. Voor sommige onderzoeken is het echter nodig om een onderneming een langere periode te volgen. Aan die ondernemingen wordt dan een aantal maanden, kwartalen, jaren of jaarlijks dezelfde vragenlijst voorgelegd. Hoe lang een onderneming deel uitmaakt van een onderzoek is vooraf niet bekend. Het is altijd afwachten welke ondernemingen de steekproef aanwijst.
Als een onderneming de gevraagde gegevens niet, niet op tijd of niet volledig verstrekt, kan het CBS die onderneming een bestuurlijke boete en/of een last onder dwangsom opleggen. De hoogte van de last onder dwangsom en bestuurlijke boete hangt af van de omvang van de onderneming, de ernst van de overtreding, maar ook de periode waarop de gegevens betrekking hebben. De bedragen staan in de Tarieventabel Handhaving CBS. De dwangsommen kunnen oplopen tot ruim boven de € 10.000 voor grote ondernemingen die structureel geen gegevens aanleveren. Het betalen van de dwangsom of boete ontslaat de overtreder niet van de verplichting de gegevens aan te leveren.