VERDIEPINGSARTIKEL

Wel of niet BTW verschuldigd over subsidie?

Op de vraag of u over een ontvangen subsidie BTW verschuldigd bent, is niet eenvoudig een antwoord te geven. Een gevoel dat iedereen heeft, zegt dat een subsidie niet belast zou moeten zijn met BTW omdat subsidies vaak vanuit ideële motieven worden verstrekt. Wilt u zich een juist BTW-oordeel vormen over een bepaalde subsidie dan is dit oordeel onder andere afhankelijk van de voorwaarde waaronder de subsidie wordt verstrekt en dus zult u deze altijd op haar individuele merites moeten beoordelen.

8 november 2019 4 minuten Door redactie

Dit verdiepingsartikel wordt u aangeboden door Rendement Online

In de wet staat een subsidie omschreven als ‘de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten’. In deze omschrijving zijn twee belangrijke criteria te onderscheiden: ‘de aanspraak op financiële middelen’ en ‘activiteiten van de aanvrager’ anders dan... Om voor de BTW-wetgeving tot belastbaarheid te kunnen komen moet de ontvanger:

  • allereerst een BTW-ondernemer zijn. Dit betekent dat als een particulier een subsidie ontvangt, dit (meestal) niet leidt tot de heffing van BTW;
  • een prestatie leveren aan de subsidieverstrekker of een derde;
  • aantonen dat de subsidie ook rechtstreeks verband houdt met hetzij de verrichte handelingen hetzij met de prijs daarvan;
  • bewijzen dat er ook sprake van ‘verbruik’ is door de subsidieverstrekker of een derde. De BTW is immers een verbruiksbelasting en dit betekent dat niet aan heffing wordt toegekomen als er geen sprake is van individueel verbruik.

Een goede tip!

Goede afspraken maken met de instantie die de subsidie verstrekt is belangrijk. Een subsidie is vaak niet belast met BTW, als er een rechtstreeks verband ontbreekt en de subsidie wordt ontvangen voor het in stand houden van de organisatie of voorziening en niet om de (toegangs)prijs te verminderen.

Soorten

Voor de BTW-heffing wordt vaak onderscheid gemaakt tussen de volgende soorten subsidies:

  1. prijssubsidies;
  2. exploitatiesubsidies;
  3. verbruiksubsidies.

Geen BTW afdragen, dan kunt u wel schenkbelasting verschuldigd zijn

Pas op! Een subsidie die niet is onderworpen aan de BTW-heffing kan leiden tot een heffing voor de schenkbelasting. Als de subsidie niet belast is, betekent dit vaak dat (een deel van) de subsidie een gift is. Dit kan ervoor zorgen dat de ontvanger in principe schenkbelasting verschuldigd is, wat kan oplopen tot 40% van het ontvangen bedrag. In de praktijk ziet men dit vaak over het hoofd.

Soep

De soep wordt echter vaak niet zo heet gegeten omdat giften verstrekt door de Staat, provincies of gemeenten zijn vrijgesteld van schenkbelasting. Als een gift echter door een andere partij wordt verstrekt, is de ontvanger wel schenkbelasting verschuldigd.

Alleen als de ontvanger een ‘goededoelinstelling’ is (een zogenoemde algemeen nut beogende instelling), is de ontvanger geen schenkbelasting verschuldigd over de ontvangen giften.

Ad 1. prijssubsidies

Van een prijssubsidie is sprake als de subsidie specifiek aan u als gesubsidieerde ondernemer wordt verstrekt in de vorm van een vergoeding om een bepaald goed te leveren of een bepaalde dienst te verrichten. Vaak wordt een prijssubsidie dus verstrekt om de prijs van goederen en/of diensten te verlagen. Daarnaast moet er een verband zijn tussen de prijsvermindering en de hoogte van de subsidie.

Dit wil zeggen dat de hoogte van de subsidie moet toenemen (afnemen) als het aantal leveringen of verrichte diensten toeneemt (afneemt). Dan vormt de subsidie een onderdeel van de prijs en is deze met BTW belast.

Ad 2. exploitatiesubsidies

Een ‘echte’ exploitatiesubsidie (ook wel budgetsubsidie genoemd) is niet onderworpen aan de BTW-heffing. Een exploitatiesubsidie wordt namelijk alleen verstrekt om de exploitatietekorten van bepaalde activiteiten te dekken.

de verstrekking van exploitatiesubsidies wordt meestal niet overeengekomen dat de ontvanger als tegenprestatie bepaalde specifieke prestaties moet verrichten. Van belang hierbij is dat in tegenstelling tot de prijssubsidies de hoogte van de subsidie ‘vaststaat’ en niet afhangt van de door de subsidieontvanger hoeveelheid verrichte leveringen of verrichte diensten.

Ad 3. verbruiksubsidies

Van een verbruiksubsidie spreekt men als feitelijk betaald wordt voor dienstverlening. Een voorbeeld daarvan is als het Rijk een subsidie verstrekt aan een ondernemer voor het verrichten van onderzoek en de resultaten van dit onderzoek gebruikt voor zijn eigen beleid. Deze vorm van subsidies zijn overeenkomstig de prestatie belastbaar voor de BTW.

Subsidie kan ook gewoon een vergoeding zijn

Een subsidie kan ook de aard hebben van een (schade)vergoeding, zonder dat er een causaal verband is tussen prestatie en vergoeding. De ontvanger van de (schade)vergoeding verricht in ruil daarvoor dus geen tegenprestatie! In dat geval is er geen sprake van een vergoeding voor een voor de BTW belastbare dienst. Deze overheidssubsidies zijn dus niet belast met BTW.

Een voorbeeld ter verduidelijking: ontvangt u een overheidsbijdrage bij het staken van uw onderneming onder de voorwaarde dat u deze activiteiten voorlopig niet opnieuw gaat starten, dan bent u over deze subsidie geen BTW verschuldigd.

Er is hier namelijk geen sprake van verbruik omdat er wordt gehandeld in het algemeen belang.

Klein

Subsidies kunnen gevolgen hebben voor de aftrek van voorbelasting. Als een subsidie belast is met BTW, moet de ontvanger BTW afdragen. Daar staat tegenover dat de ontvanger meer voorbelasting in aftrek kan brengen.

Subsidies die niet belastbaar zijn voor de BTW, hebben geen gevolgen voor het recht op aftrek van voorbelasting. Dit kan betekenen dat u slechts over een klein deel van de omzet BTW bent verschuldigd (en het merendeel van de opbrengsten bestaat uit exploitatiesubsidies), en alle BTW als voorbelasting in aftrek kunt brengen.

De scheidslijn of een subsidie belast of onbelast is, is dun. Is er sprake van een rechtstreeks verband of niet? Wil de subsidieontvanger de subsidie graag zonder BTW ontvangen, maar hij wil wel de aftrek van voorbelasting behouden, dan vergt dit vaak vóóraf overleg met de instantie die de subsidie verstrekt.