De kans dat de cao-lonen dit jaar zullen stijgen, is bijzonder klein. Dat verwacht werkgeversvereniging AWVN. Door de coronacrisis liggen de meeste cao-besprekingen al lange tijd stil en zitten werkgevers niet te wachten op harde looneisen. De ondernemingsraad (OR) is geen cao-partner, maar kan wel invloed uitoefenen op het beloningssysteem.
De cao-onderhandelingen bereiken dit jaar een diepterecord. Nooit eerder werden er zo weinig cao’s afgesloten als dit jaar. In april, mei en juni worden meestal tientallen nieuwe cao’s afgesloten, maar in april registreerde AWVN er slechts zes. Inmiddels zijn zo’n 300 cao’s verlopen en vallen ruim één miljoen Nederlanders onder de bepalingen van de oude cao. Vanwege de coronacrisis staan er voorlopig weinig cao-onderhandelingen op de agenda. Voor zover er nog nieuwe cao’s worden afgesloten, moeten werknemers geen hoge verwachtingen hebben, aldus AWVN.
Vakbond FNV wil in de cao-onderhandelingen vasthouden aan de looneis van 5%, waar de vakbond het jaar mee begon. Desnoods met terugwerkende kracht. Om de economie overeind te houden, hebben werknemers koopkracht nodig, redeneert FNV. AWVN vindt dit niet realistisch. Begin dit jaar bedroeg de cao-loonstijging gemiddeld 3%, en in april 2,4%. Ook de rest van dit jaar verwacht AWVN weinig loonsverhogingen. De werkgeversvereniging zoekt een verbetering van de arbeidsvoorwaarden eerder in meer vrije dagen en opleidingen.
De OR heeft instemmingsrecht bij het functiewaarderings- en beloningssysteem (artikel 27, lid 1c van de Wet op de ondernemingsraden (WOR)). Een werkgever mag zo’n regeling alleen invoeren, wijzigen of intrekken als de OR hiermee heeft ingestemd. Bij organisaties waar geen cao van toepassing is, heeft de OR alle ruimte om te onderhandelen over het beloningssysteem. Ook veel cao’s bieden de werkgever nog veel vrijheid bij de verdere invulling van het functiewaarderings- en beloningssysteem, dus ook daar heeft de OR een vinger in de pap.
De OR moet in ieder geval de cao goed kennen. De OR kan de achterban pas goed vertegenwoordigen als de OR-leden op de hoogte zijn van de collectieve arbeidsvoorwaarden en de onderhandelingsruimte die de OR volgens de cao heeft. De cao kan de bevoegdheden voor de OR namelijk zowel beperken als uitbreiden.