Afgaande op de Macro Economische Verkenning 2023, kunnen werkgevers zich voorbereiden op een verdere stijging van de loonkosten. Er zit echter wel een groot verschil tussen de stijging van de cao-lonen die het Centraal Planbureau (CPB) verwacht en de looneis van de vakbonden.
In de MEV 2023 (pdf) maakt het CPB een inschatting van de economische ontwikkelingen in 2023. De instantie ziet de economie veranderen door de oplopende inflatie, maar verwacht dat volgend jaar de koopkracht en economische groei verbeteren door beleidsmaatregelen van het kabinet (met de kanttekeningen dat is gerekend met de beleidsmaatregelen die tot 7 september zijn aangeleverd en dat de schattingen omgeven zijn met onzekerheid). De gemiddelde cao-loonstijging loopt op, van 2,9% in 2022 naar 3,7% in 2023. Het CPB noemt dat een opvallend beperkte toename, gezien de krappe arbeidsmarkt. De verhoging van het wettelijk minimumloon zorgt wel voor extra loongroei, mede doordat deze maatregel doorwerkt in de hogere loonschalen van de cao’s.
Hoe accuraat de CPB-schatting is, zal blijken bij de cao-onderhandelingen in 2023. De vakbonden zetten voor de lonen hoog in. FNV stelt dat extreme tijden om een ongekend stevige loonsverhoging vragen. Werkgevers zouden de inflatie volledig moeten compenseren. De verwachte inflatie in oktober bedraagt maar liefst 12%. De vakbond is geïnspireerd door de succesvolle staking (artikel) van het NS-personeel en wil om koopkrachtcompensatie af te dwingen meer actie gaan voeren. CNV is iets gematigder door komend jaar in te zetten op een loonsverhoging van 5% à 10%, maar ook deze percentages zijn véél hoger dan in de afgelopen jaren.
Zoals gebruikelijk, hebben de werkgeversorganisaties in een reactie laten weten de looneis van de vakbonden veel te gortig te vinden. MKB-Nederland noemt de wens van FNV voor automatische prijscompensatie in de lonen zelfs ‘gigantisch stom’. Werkgevers zouden alleen moeten compenseren voor ‘gewone inflatie’ en niet voor inflatie op basis van de hoge energieprijzen. Veel werkgevers kampen zelf ook met problemen door de energieprijzen. De werkgeversverenigingen vinden maatwerk per sector en bedrijf noodzakelijk. Ze wijzen daarnaast op het risico van een loon-prijsspiraal, waarbij werkgevers de kosten voor hogere lonen doorberekenen in de prijzen, waardoor alles nog duurder wordt en de economie verder onder druk komt te staan. Het CPB acht de kans op een loon-prijsspiraal klein zolang het aantal cao-afspraken over prijscompensatie beperkt blijft.
Download de complete Miljoenennota 2023 (pdf) en het Belastingplan 2023, zodat u snel de achtergrondinformatie bij de hand heeft.