De Belastingdienst heeft in 2022 weer meer boekenonderzoeken uitgevoerd bij ondernemingen dan in 2021. Dat blijkt uit een nieuwe jaarrapportage van de fiscus. Aan de hand van deze onderzoeken heeft de Belastingdienst het belastbare bedrag op de oorspronkelijke aanslagen in totaal met bijna € 840 miljoen verhoogd.
De Belastingdienst voert een boekenonderzoek uit als er twijfel is over juistheid van de aangifte. Inspecteurs komen dan langs bij een onderneming voor een controle van de administratie en de aangiftes. Zo’n onderzoek wordt altijd van tevoren aangekondigd. In dit verdiepingsartikel leest u meer over uw rechten en plichten bij een boekenonderzoek.
Tijdens de coronapandemie is het aantal boekenonderzoeken flink teruggelopen. Maar in 2022 zijn er weer meer onderzoeken uitgevoerd: 8.707 tegenover 7.094 in 2021. Al is het aantal daarmee nog lang niet op het niveau van bijvoorbeeld 2019, toen de fiscus ruim 16.900 onderzoeken noteerde. De Belastingdienst concludeert in de nieuwe rapportage (pdf) dan ook dat het toezicht vorig jaar nog steeds onder druk stond. Dat komt onder meer doordat de fiscus ook veel tijd kwijt was met het compenseren van box 3-gedupeerden.
Veruit de meeste boekenonderzoeken zijn in 2022 uitgevoerd bij het mkb, namelijk 8.098. Een uitsplitsing naar belastingsoort is niet gemaakt, omdat de systemen ‘daar niet op zijn ingericht’. De Belastingdienst rapporteert alleen een ‘correctieresultaat’ van ruim € 839,5 miljoen. Dat is het bedrag waarmee het belastbare bedrag op de aangiften is verhoogd naar aanleiding van de boekenonderzoeken. Het bedrag dat extra is opgehaald voor de schatkist ligt dus lager.
In de rapportage noemt de Belastingdienst naast de boekenonderzoeken ook nog andere initiatieven om belastingfraude tegen te gaan. Zo loopt er een programma dat zogenoemd verhuld vermogen moet opsporen. Ofwel: vermogen dat bewust buiten het zicht van de fiscus wordt gestald. Daarbij gaat het volgens de Belastingdienst minder vaak om het aloude ‘zwartsparen’ via een geheime bankrekening in het buitenland, en vaker om het verhullen via buitenlandse rechtspersonen of crypovaluta. Dit programma heeft in 2022 een correctieresultaat van bijna € 114 miljoen opgeleverd.
Ook kijkt de fiscus naar de zogeheten BTW-carrouselfraude. Bij deze vorm van sjoemelarij zijn altijd buitenlandse handelspartners betrokken. Het komt erop neer dat één partij de BTW in zijn zak steekt en de Belastingdienst niets ontvangt. Op dit gebied heeft de fiscus in 2022 een correctieresultaat bereikt van bijna € 50,5 miljoen.