Het kabinet is niet blij met gemeenten die belastingen heffen op basis van verouderde bestemmingsplannen. Op zich is het in eerste instantie aan de lokale politiek om in te grijpen, maar gemeenten mogen zich wat minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) betreft best ruimhartig opstellen tegenover ondernemers die klagen over onterechte heffingen.
Gemeenten berekenen leges aan burgers en ondernemers voor diensten, bijvoorbeeld voor het verlenen van een bouwvergunning (tool). In de wet staat dat een dergelijke heffing niet mag als die is gebaseerd op een bestemmingsplan dat meer dan tien jaar oud is.
Dit is vorig jaar nog eens expliciet bevestigd door de Hoge Raad. Als het bestemmingsplan niet tijdig vernieuwd of verlengd is, vervalt ook de bevoegdheid voor de gemeente om leges te heffen op basis van het bestemmingsplan.
Onlangs bleek dat dit niet overal op orde is, en de VVD stelde Kamervragen over de kwestie. De partij wilde onder meer weten hoeveel gemeenten nog heffen op basis van een verouderd bestemmingsplan. Minister Ollongren stelt in haar antwoorden (pdf) dat zij daar geen beeld van heeft. Ze wijst er wel op dat het aan de gemeenten (tools) is om te zorgen voor actuele bestemmingsplannen, en dat de gemeenteraad moet ingrijpen als burgers en ondernemers onterechte heffingen op hun bord krijgen.
Niettemin is Ollongren hard: er kan ‘geen enkel misverstand over bestaan’ dat heffen zonder geldige grondslag niet is toegestaan. ‘Ik keur het daarom af als gemeenten desondanks tot heffing overgaan.’
Tegelijkertijd moeten ondernemers die denken dat ze onterecht aangeslagen zijn zelf actie ondernemen, schrijft Ollongren. De minister bevestigt namelijk dat een heffing onherroepelijk vaststaat als de bezwaartermijn is verlopen. Of die heffing nu is gestoeld op een geldig bestemmingsplan of niet.
Toch mogen gemeenten best een beetje coulant zijn, vindt Ollongren. Als een ondernemer of burger zich nog meldt na het verlopen van de bezwaartermijn kan een gemeente ambtshalve besluiten om de aanslag te verlagen, merkt Ollongren op.
Aangezien de heffingen in sommige gevallen in strijd zijn met de wet, zouden gemeenten ‘ruimhartig moeten zijn’ en een vermindering moeten overwegen. En zo’n vermindering, dat kan ook een ‘volledige kwijtschelding of teruggave van de leges’ zijn, zo voegt de minister nog even fijntjes toe.