Gisteren presenteerden demissionair premier Rutte en demissionair minister De Jonge (Volksgezondheid) het stappenplan voor heropening van de samenleving. Hoog tijd voor werkgevers dus om zich voor te bereiden op ‘het nieuwe normaal’. Daarbij speelt ook de ondernemingsraad (OR) een rol.
Nu zo’n zes miljoen Nederlanders zijn gevaccineerd of door een eerdere coronabesmetting immuniteit hebben opgebouwd, vindt het kabinet dat de samenleving zich kan gaan opmaken voor een stapsgewijze heropening. Ook werkgevers moeten hun beleid aanpassen aan het nieuwe normaal. Bij veel van deze wijzigingen heeft de OR instemmingsrecht op grond van artikel 27 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR), of adviesrecht op grond van artikel 25 WOR. Betrekt de bestuurder de OR niet direct bij zijn plannen, dan moet de OR zelf zijn rol opeisen.
Naar verwachting zullen veel organisaties bij code groen een hybride vorm van werken invoeren, waarbij werknemers deels vanuit huis en deels op kantoor werken. De werkgever moet dan niet alleen een goed thuiswerkbeleid (toolbox) opstellen, maar bijvoorbeeld ook de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) (toolbox) laten actualiseren. Veel van deze regelingen vallen onder het instemmings- of adviesrecht van de OR. In dat geval kan een bestuurder de regeling alleen invoeren, wijzigen of intrekken als de OR ermee heeft ingestemd of hem hierover schriftelijk heeft geadviseerd.
Werkgevers moeten heel wat stappen zetten om voorbereid te zijn op het nieuwe normaal. De bestuurder doet er verstandig aan om de OR vanaf het begin bij het nieuwe beleid te betrekken. Op een aantal gebieden is de bestuurder dit wettelijk verplicht volgens de WOR, maar ook voor onderwerpen waarbij die verplichting niet geldt, kan de OR de bestuurder waardevolle inzichten bieden én draagvlak creëren. Het kan dus geen kwaad om de OR er vroegtijdig als sparring partner bij te betrekken en te laten meedenken.
Op zijn beurt hoeft de OR niet lijdzaam af te wachten tot de bestuurder bij hem aanklopt met een instemmingsverzoek of adviesaanvraag. De OR doet er goed aan om zelf de touwtjes in handen te nemen en hierover met de bestuurder in gesprek te gaan. Een checklist is een handig hulpmiddel om na te gaan of een regeling wel of niet onder het instemmingsrecht (tool) of adviesrecht (tool) van de OR valt. Het informatierecht en het initiatiefrecht zijn zelfs altijd van toepassing. Zo voorkomt de OR dat de bestuurder de raad passeert en beslissingen neemt zonder overleg met de OR.