Directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) staan vaak voor een juridische puzzel als het gaat om de vraag of ze wel of niet verplicht verzekerd zijn voor de werknemersverzekeringen. Bij een ongelijk aandelenbelang kunnen zij bijvoorbeeld als werknemer worden beschouwd en daardoor verplicht verzekerd zijn voor de werknemersverzekeringen, zo bleek onlangs weer eens uit de rechtspraak.
Dga’s zijn meestal niet verplicht verzekerd voor de werknemersverzekeringen, zoals de WW of de Ziektewet. Dit komt omdat zij naast werknemer bij hun eigen bv óók werkgever zijn (zie ook dit verdiepingsartikel). Er is dan geen gezagsverhouding en zij kunnen niet tegen hun wil ontslagen worden. Als een dga echter volgens wettelijke criteria een minderheidsbelang heeft – en dus als werknemer gezien wordt – geldt deze verplichting wel. Over het wel of niet verplicht verzekerd zijn wordt heel wat afgesteggeld bij de rechter, zo ook in onderstaande zaak.
In 2014 richtte een groep medische specialisten op het gebied van radiologie en geneeskunde een bv op. Ze waren zowel aandeelhouders als bestuurders van de bv en werkten daarnaast als radiologen in dienstverband binnen de bv. In datzelfde jaar gaf de inspecteur aan dat de aandeelhouders niet verplicht verzekerd waren voor de werknemersverzekeringen, mits zij een gelijk aandelenbezit hadden. Dit veranderde echter op 1 januari 2016, toen de Regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder 2016 in werking trad. Deze regeling stelt dat als een dga vrijgesteld wil worden van de verplichte werknemersverzekeringen, er een nagenoeg gelijke verdeling van het aandelenkapitaal moet zijn. De vraag was of de radiologen vanaf dit punt nu wél verplicht verzekerd waren.
De bv betoogde dat de aandeelhouders een gelijk economisch belang hadden en als dga’s moesten worden aangemerkt, maar rechtbank Gelderland was het hier niet mee eens. De aandeelhouders bleken geen gelijke of nagenoeg gelijke aandelenbelang in het kapitaal van de bv te hebben; de aandelenverdeling varieerde tussen 1,43% en 2,60%. Ook wees de rechtbank het beroep op het vertrouwensbeginsel van de bv af, omdat de inspecteur in 2014 had benadrukt dat de vrijstelling zou vervallen bij wijziging van de regeling. De aandeelhouders waren dus vanaf 1 januari 2016 verplicht verzekerd voor de werknemersverzekeringen.
Rechtbank Gelderland, 25 september 2024, ECLI (verkort): 7860