De top van het bedrijfsleven in de Europese Unie (EU) moet gaan voldoen aan een vrouwenquotum. Omdat Nederland onlangs de wetgeving op dat gebied al heeft gewijzigd, krijgt het Nederlandse bedrijfsleven twee jaar langer de tijd om het doel van de EU te halen.
De EU-landen en het Europees Parlement hebben in een akkoord afgesproken om een vrouwenquotum voor de top van het bedrijfsleven in de hele EU te gaan hanteren. Dit moet een einde maken aan de glazen plafonds waarmee veel vrouwen te maken hebben. Vanaf eind juni 2026 moeten de raden van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven in de EU voor 40% uit vrouwen bestaan. Er geldt een lager quotum van 33% als bedrijven de raden van bestuur én de raden van commissarissen als één geheel bekijken. De EU-lidstaten kunnen aan bedrijven die dat quotum niet halen strafmaatregelen opleggen. Denk aan boetes of het blokkeren van de benoeming van mannen tot er genoeg vrouwen benoemd zijn.
Het EU-quotum is dus iets strenger dan de streefcijfers die Nederland al invoerde per 1 januari 2022 nadat de senaat had ingestemd met een betere m/v-balans in de bedrijfstop. Sinds dit jaar moet in Nederland één op de drie commissarissen van beursgenoteerde bedrijven vrouw zijn. Daarnaast moeten de 5.000 grootste Nederlandse bedrijven streefcijfers opstellen voor een betere man/vrouw-balans in de (sub)top. Blijkt bij de tussenevaluatie dat het minimum van 33% nog onvoldoende is gerealiseerd, dan gaat het kabinet voorbereidingen treffen voor een wettelijk quotum. Voor organisaties in Nederland zal er met het EU-vrouwenquotum dus niet veel veranderen. Volgens een uitzonderingsclausule in de EU-wetgeving heeft Nederland zelfs twee jaar langer de tijd om aan het EU-doel te voldoen. De komende weken moet een meerderheid van het Europarlement én van de 27 EU-landen nog met de afspraken instemmen.
De ondernemingsraad (OR) kan stimuleren dat er meer vrouwen in de (sub)top komen. De OR kan daarbij gebruikmaken van verschillende wettelijke bevoegdheden. Zo heeft de OR het recht om minimaal de helft van de bestuursleden voor te dragen (artikel 29 WOR) en heeft de OR adviesrecht bij de benoeming van een bestuurder (artikel 30 WOR). Bij structuurvennootschappen heeft de OR bovendien het recht om commissarissen voor te dragen (artikel 2:158/268 BW).