Een leven lang leren is noodzakelijk voor de duurzame inzetbaarheid van werknemers. Het percentage werknemers dat een opleiding of cursus volgt daalt echter al jarenlang. Ook de behoefte aan scholing bij werknemers daalt mee. Dat blijkt uit de Monitor leercultuur 2022 van de SER.
Naast een goede gezondheid zijn voldoende scholing en opleiding een voorwaarde voor duurzame inzetbaarheid. Uit de Monitor Leercultuur 2022 van de Sociaal Economische Raad (SER) blijkt echter dat het aandeel werknemers dat een cursus of opleiding volgt, of daar behoefte aan heeft, gestaag afneemt. In 2021 had 49 procent van de ondervraagde werknemers de afgelopen twee jaar een opleiding of cursus gevolgd, in 2012 was dat nog 54 procent. De behoefte aan scholing bij werknemers zelf daalde van 49 procent in 2012 naar 42 procent in 2021. Terwijl het percentage werkgevers dat scholing aanbiedt en stimuleert sinds 2016 min of meer gelijk is gebleven: rond de driekwart.
Als mogelijke verklaring voor de dalende trend wordt genoemd de veranderde samenstelling van de beroepsbevolking. In 2012 was een vijfde van de werknemers flexwerker, in 2021 was dat een derde. Tijdelijke werknemers volgen minder cursussen en opleidingen en ze geven aan minder behoefte te hebben aan scholing. De daling is bij deze groep het grootst. Daarnaast zijn er meer 55-plussers op de werkvloer dan in 2012. Ook zij doen minder vaak een cursus of opleiding. Wat ook mee kan spelen is dat flexwerkers en ouderen behoefte hebben aan andere manieren om te leren dan via een cursus of opleiding. Informeel leren kan een oplossing zijn; leren door het werk zelf of door samen te werken met collega’s met die andere expertises hebben.
Ongetwijfeld heeft ook de coronapandemie een negatieve invloed gehad op de cijfers, in ieder geval op de korte termijn. De trend over de langere termijn wordt waarschijnlijk ook beïnvloed door de krapte op de arbeidsmarkt. Daardoor zijn er goede baankansen, waardoor scholing en opleiding minder urgent lijkt. En door personeelstekort op de werkvloer, hebben werknemers te maken met een hogere werkdruk en hebben dus minder tijd voor een cursus of opleiding. Aan de werkgevers lijkt het niet te liggen, de mogelijkheden voor scholing en opleiding zijn sinds 2016 ongeveer gelijk gebleven. Het percentage werknemers dat aangeeft steun te ervaren van de leidinggevende voor het volgen van een cursus of opleiding is zelfs iets gestegen.