Als UWV aan een werknemer een voorschot op de WIA-uitkering betaalt, mag de uitkeringsinstantie dit voorschot niet verhalen op de werkgever. Rechtbank Midden-Nederland oordeelde deze week dat de wet het verhalen van het voorschot niet toestaat.
Een werknemer kan na twee jaar van arbeidsongeschiktheid een WIA-uitkering ontvangen. Om te bepalen of de werknemer hier recht op heeft, doet UWV een keuring. Door de grote achterstanden bij deze sociaal-medische beoordelingen lukt het UWV vaak niet om binnen acht weken ná het verstrijken van de wachttijd van 104 weken de werknemer te beoordelen. De werknemer kan in dat geval een voorschot op een WIA-uitkering aanvragen bij UWV. Is de (oud-)werkgever van de werknemer eigenrisicodrager voor de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), dan verhaalt UWV dit voorschot op de werkgever vóór de WIA-beoordeling en verrekent dit ná de beoordeling. Soms moet een uitkering worden terugbetaald omdat de werknemer er toch geen recht op blijkt te hebben.
Een landelijke winkelketen was het echter niet eens met deze gang van zaken en stapte naar de rechter. De werkwijze van UWV zou veel administratieve rompslomp en daarbij behorende (loon)kosten met zich meebrengen. Volgens de werkgever beperkte het eigenrisicodragerschap zich tot de uitkering en kon er geen sprake zijn van een uitkering zolang er geen verzekeringsgeneeskundig en arbeidsdeskundig onderzoek was verricht.
UWV meende dat een eigenrisicodrager het risico draagt nadat het recht op een WIA-uitkering is ontstaan en dat hiervoor geen definitief besluit nodig is over het toekennen van de uitkering.
De bestuursrechter sloot zich aan bij de gedachtegang van de werkgever. Pas als het arbeidsvermogen van de arbeidsongeschikte werknemer beoordeeld is door een verzekeringsarts en UWV een definitief besluit heeft genomen, mag het instituut de kosten in rekening brengen bij een eigenrisicodrager. Omdat de WIA het alleen mogelijk maakt om uitkeringskosten ná de WIA-beoordeling toe te rekenen, is het geen optie om voorschotten toe te rekenen én dus te verhalen. Het oordeel heeft geen gevolgen voor arbeidsongeschikte werknemers die te lang moeten wachten op een WIA-beoordeling: zij kunnen gewoon een voorschot op een WIA-uitkering aanvragen bij UWV.
Rechtbank Midden-Nederland, 16 november 2022, ECLI (verkort): 4604
Update 6 december 2022: UWV gaat in beroep tegen de uitspraak bij de Centrale Raad van Beroep. In een Kamerbrief meldt minister Van Gennip van SZW de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep af te wachten en daarna in gesprek te gaan met UWV over de consequenties.