UBO-register blijft op slot voor het grote publiek

23 januari 2023 | Door redactie

De gegevens in het zogeheten UBO-register blijven voor het grote publiek achter slot en grendel. Dat heeft het kabinet besloten na een analyse van een arrest van het Europese Hof voor Justitie. Onder meer de Belastingdienst en banken krijgen wel weer toegang.

In het register staan gegevens van de ultimate beneficial owners (UBO’s) van onder meer ondernemingen en stichtingen. De UBO van een bv is bijvoorbeeld een natuurlijk persoon met meer dan 25% van de aandelen (zie ook het bericht Wanneer is iemand een UBO?) Organisaties moeten zelf de inschrijving van hun UBO (artikel) regelen. Het register is onderdeel van het Handelsregister en wordt beheerd door de Kamer van Koophandel (KvK).

Privacyzorgen rondom UBO-register

Sinds de start van het register is een deel van de gegevens voor iedereen in te zien (zoals te zien is op deze infographic), tegen een kleine vergoeding. Bevoegde instanties, zoals opsporingsdiensten en de Belastingdienst kunnen meer informatie van de UBO bekijken.
Dat een deel van de UBO-gegevens voor iedereen toegankelijk is, zorgt ook al sinds de start van het register voor felle kritiek. Onder meer familiebedrijven vrezen voor hun privacy. Inmiddels hebben zij ook gehoor gevonden bij het Europese Hof. Dat heeft eind vorig jaar geoordeeld dat de openbaarheid een te grote inbreuk is op de grondrechten van UBO’s. In reactie op dat arrest heeft het kabinet de KvK toen gevraagd om direct alle informatieverstrekkingen te staken.

Openbaarheid register beperkt

Inmiddels heeft het kabinet besloten hoe Nederland nu omgaat met het UBO-register, zo meldt minister Kaag van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer (pdf). Op basis van een analyse van het arrest en een verduidelijking van het Hof concludeert het kabinet dat het register niet opnieuw voor iedereen opengesteld kan worden. De toegang wordt beperkt tot drie groepen: bevoegde autoriteiten (zoals de Belastingdienst), meldingsplichtige instellingen (zoals banken) en organisaties en personen die een ‘legitiem belang’ kunnen aantonen. Er komt spoedig een wetsvoorstel aan dat de openbaarheid van het UBO-register beperkt, schrijft Kaag.

Registreren UBO blijft verplicht

Tegelijkertijd krijgen bevoegde autoriteiten en meldingsplichtige instellingen weer zo snel mogelijk toegang tot de gegevens in het register. Ook voor hen is de informatieverstrekking namelijk eerder opgeschort. Dat maakt het bijvoorbeeld voor een bank lastig om onderzoek te doen naar een onderneming die een nieuwe lening aanvraagt. Voor partijen die een legitiem belang kunnen aantonen – dat zouden bijvoorbeeld onderzoeksjournalisten kunnen zijn – onderzoekt Kaag nog hoe zij toegang kunnen krijgen.
De minister merkt in haar brief wel op dat oordeel van het Hof nadrukkelijk niet gaat over de registratieplicht voor organisaties en ondernemingen. De plicht om een UBO in te schrijven blijft dus onverkort gelden en ook de handhaving via steekproeven zet het kabinet door. Wel zal het Bureau Economische Handhaving van de Belastingdienst tot 1 februari 2023 geen sancties opleggen voor ontbrekende registraties.

Bijlagen bij dit bericht