Vragen over: wat doet een forensisch accountant?

6 november 2020 | Door redactie

Fraude kost het bedrijfsleven ieder jaar veel geld. Geld dat organisaties niet meer op een andere manier kunnen gebruiken terwijl dat geld tijdens deze coronacrisis juist zo nodig is. Tegelijkertijd kan de coronacrisis juist de aanleiding vormen voor fraude, zeker op de financiële administratie waar met geld gewerkt wordt. Bij vermoedens van fraude kunnen organisaties een beroep doen op een forensisch accountant. Wat doet die precies?

Veel fraude vindt plaats met de (digitale) financiële administratie. Denk aan de debiteuren- en crediteurenadministratie, de in- en verkoopadministratie, de personeelsadministratie en het ICT-beheer. Vaak is geldgebrek een reden om te frauderen en zeker in coronatijd. Werknemers maken onrechtmatig geld over naar hun eigen bankrekening, of ze doen zaken met niet-bestaande leveranciers. Van de vier fraudevormen (geld, goederen, tijd en informatie) is fraude met geld het populairst, gewoonweg omdat het verduisterde geld meteen richting de eigen bankrekening kan.

Controles accountant vaak steekproefsgewijs

Het is heel waarschijnlijk dat een organisatie een accountant inhuurt die geregeld controles uitvoert om de boekhouding op orde te houden. Hij kijkt ook uit naar de signalen en zal met enige zekerheid kunnen zeggen of er wel of geen fraude gaande is. Maar absolute zekerheid kan hij niet geven. Hij voert zijn controles namelijk steekproefsgewijs uit, waardoor fraude mogelijk onopgemerkt blijft. De gelegenheid voor fraude neemt in coronatijd ook nog eens toe omdat accountants en andere toezichthouders veel meer thuis werken. Bij wettelijke controles moet een accountant zich houden aan de richtlijnen zoals vastgelegd in de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta). Dit betekent dat hij bij fraude verplicht in actie moet komen.

Forensische accountant speciaal gericht op fraude

Een forensische accountant is een accountant, die zich net als iedere accountant moet houden aan integriteit, objectiviteit, vakbekwaamheid en zorgvuldigheid, en vertrouwelijkheid. Er zijn een aantal grotere accountantskantoren die een speciale forensische afdeling hebben. Ook kunt u hiervoor terecht bij sommige recherchebureaus. Forensische accountants zijn gespecialiseerd in het achterhalen van administratieve fraude of fraude waarbij uitgebreid (digitaal) onderzoek nodig is. De forensisch accountant is gespecialiseerd in feitenonderzoek in financiële en dataomgevingen. Hij speurt daarbij naar mogelijke betrokkenheid van personen, en hij weet daarvan op juridisch gepaste melding te maken. 

Voorbeelden van fraude in de financiële verslaggeving

De forensisch accountant onderzoekt of er sprake is van valse financiële verslaggeving. Veelvoorkomende voorbeelden zijn:

  • financiële overzichten bewust onjuist weergeven;
  • administratieve gegevens – de basis van de financiële verslaggeving – manipuleren, vervalsen of wijzigen;
  • bewust verkeerd toepassen van de grondslagen voor de financiële verslaggeving, denk aan de waardering, resultaatbepaling, rubricering, verantwoording of toelichting;
  • opzettelijk weglaten van gebeurtenissen, transacties of andere belangrijke informatie.

Daarnaast kijkt een forensisch accountant ook of er sprake is van het ‘wederrechterlijk’ onttrekken van waarden aan de onderneming, oftewel diefstal. Denk daarbij aan het ontvangen geld verduisteren, voorraden stelen voor eigen gebruik of om door te verkopen, betalingen voor bestellingen uitvoeren (op eigen rekening), terwijl er in feite niets besteld is, vervalste registraties of documenten inzetten om de fraude te verbergen.


In de rubriek 'Vragen over' behandelt Rendement een onderwerp waar lezers veel vragen over hebben. Heeft u ook een vraag? Stel deze dan aan de adviseurs van de adviesdesk!

Bijlagen bij dit bericht

Voorkom acquisitiefraude
E-learning | VideoCollege 19 minuten