Is het functiewaarderingssysteem in uw organisatie in orde, dan kan de werkgever daaraan een systeem van beloningen koppelen. Net als bij het functiewaarderingssysteem, heeft de ondernemingsraad (OR) ook instemmingsrecht bij het beloningssysteem volgens de Wet op de ondernemingsraden (WOR).
Het instemmingsrecht van de OR op het invoeren, wijzigen of afschaffen van een beloningssysteem is geregeld in artikel 27 lid 1c WOR. Sinds 1 januari 2019 is het ook de bedoeling dat de OR met de bestuurder in gesprek gaat over de beloningsverschillen in de organisatie. Het gaat hierbij niet om de hoogte van de lonen (dit is een primaire arbeidsvoorwaarde en die onderhandelingen liggen bij de vakbonden), maar om de meetsystematiek die wordt toegepast. De functiewaardering is de basis voor eerlijke beloning in de organisatie. Het is belangrijk dat het systeem transparant is, zodat verschillen in beloning voor iedereen duidelijk zijn. De OR speelt daarom ook een belangrijke rol bij nieuw functiewaarderingssysteem.
Hoeveel invloed een werkgever of de OR op het loongebouw kan uitoefenen, hangt af van de vraag of de organisatie onder een cao valt en hoeveel handelingsvrijheid de cao geeft. Als de organisatie onder een cao valt, zijn er drie mogelijkheden:
Valt de organisatie niet onder een cao, dan kan de werkgever een eigen beloningssysteem ontwikkelen. Uiteraard moet hij dan in ieder geval het minimumloon betalen. Heeft de werkgever enige vrijheid, dan moet hij de OR bij zijn besluiten betrekken.
Het functieniveau geldt in Nederland nog altijd als de meest voorkomende richtlijn voor het bepalen van beloningen. De beloning van een werknemer hangt af van zijn taken en verantwoordelijkheden en hoe specialistisch het werk is. Een werknemer kan bij functiebeloning in principe alleen een hoger loon krijgen als hij een andere, hogere functie krijgt. Wel spelen ervaring en kennis een rol. Hoe meer ervaring en expertise een werknemer heeft, hoe hoger het startsalaris is. Andere beloningsvormen kunnen ook interessant zijn, zoals (deels) flexibel belonen met een bepaald vast salaris en daarbovenop een flexibel deel, bijvoorbeeld op basis van prestaties of competenties. De OR houdt in de gaten dat het beloningssysteem – net als het functiewaarderingssysteem – sekseneutraal is. De OR waakt dus voor man-vrouwonderscheid bij functiewaardering.