Haal in zeven stappen het meest uit het initiatiefrecht

De ondernemingsraad moet de ontwikkelingen in de organisatie in de gaten houden en weten wat er bij de achterban leeft. Er zijn dan geregeld zaken die je aan de bestuurder wilt voorleggen, en dat mag ook. Dankzij het initiatiefrecht mag jullie OR de bestuurder adviseren over elk onderwerp dat de organisatie aangaat, ook als hij hier niet om heeft gevraagd. Dat advies is niet vrijblijvend. De bestuurder moet het advies in elk geval één keer met de OR bespreken en goed onderbouwd aan de OR terugkoppelen wat hij met het voorstel doet. In deze toolbox leggen wij je uit hoe je het initiatiefrecht succesvol kunt inzetten.

  • 1

    Download de interactieve inhoudsopgave

    Haal in zeven stappen het meeste uit het initiatiefrecht

    Maak werk van het initiatiefrecht

    Het initiatiefrecht is een belangrijke bevoegdheid van de OR. Het geeft je namelijk de ruimte om over alle onderwerpen die de onderneming aangaan een gesprek met de bestuurder te voeren of hem hierover voorstellen te doen. De bestuurder kan een initiatief van de OR niet zomaar naast zich neerleggen. Hierdoor is het iniatiefrecht een belangrijke bevoegdheid om invloed uit te oefenen op het beleid. Deze toolbox helpt je het meeste uit het initiatiefrecht te halen.

    Elke titel in de interactieve inhoudsopgave bevat de link naar het betreffende onderdeel op Rendement Online. Deze inhoudsopgave is ook te gebruiken als checklist: je kunt items afvinken als je wilt bijhouden welke onderdelen je hebt afgerond.                    

  • 2

    Het initiatiefrecht toegelicht

    Het initiatiefrecht van de OR

    Tool Initiatiefrecht Publicatiedatum: 21-12-2023

    De OR mag op eigen initiatief voorstellen doen over alle onderwerpen die over de onderneming gaan. Dit wordt het initiatiefrecht genoemd.

    Dankzij het initiatiefrecht mag de OR de bestuurder altijd adviseren

    Verdiepingsartikel Adviesrecht Publicatiedatum: 11-06-2025

    Een proactieve OR wacht niet af tot de achterban zich roert of de bestuurder met een verzoek komt. Als je de ontwikkelingen in de organisatie in de gaten houdt en weet wat er bij de achterban leeft, zijn er geregeld zaken die je aan de bestuurder wilt voorleggen. En dat recht heeft jullie OR ook. Dankzij het initiatiefrecht mag de OR de bestuurder altijd adviseren – ook als hij hier niet om heeft gevraagd. Dat advies is niet vrijblijvend. De bestuurder moet het serieus in behandeling nemen.

    OR mag bestuurder ongevraagd adviseren

    Infographic Adviesrecht Publicatiedatum: 04-03-2025

    De OR mag de bestuurder ongevraagd adviseren over alle zaken die de organisatie aangaan (artikel 23, lid 3 WOR). De bestuurder is verplicht om dit initiatiefvoorstel van de OR in behandeling te nemen. Hoe dit in zijn werk gaat, zie je in deze infographic.

  • 3

    Een initiatiefvoorstel voorbereiden

    Initiatiefrecht (artikel 23 WOR) vergroot invloed OR

    Nieuws Initiatiefrecht Publicatiedatum: 30-05-2025

    De ondernemingsraad (OR) kan de bestuurder tijdens, maar ook buiten de overlegvergadering om concrete voorstellen doen. Dit initiatiefrecht is vastgelegd in artikel 23 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Dankzij het initiatiefrecht kan de OR zijn invloed aanzienlijk vergroten.

    OR kan bestuurder concrete voorstellen doen

    Verdiepingsartikel Initiatiefrecht Publicatiedatum: 16-11-2021

    De wetgever beschouwt uw OR en uw bestuurder duidelijk als gelijkwaardige overlegpartners. Zo stelt de Wet op de ondernemingsraden (WOR) dat zowel uw bestuurder als uw OR agendapunten voor het overleg kunnen aandragen.Bovendien kunt u buiten dat overleg om concrete voorstellen doen aan uw bestuurder op basis van uw initiatiefrecht. Uw invloed reikt daarmee dus verder dan alleen tot de zaken die bijvoorbeeld onder uw advies- en instemmingsrecht vallen!

    Maak optimaal gebruik van uw informatierecht

    Verdiepingsartikel Informatierecht Publicatiedatum: 22-09-2021

    Goed OR-werk staat en valt bij de informatie die uw OR tot zijn beschikking heeft. Zonder die informatie kunt u niet meepraten, laat staan dat u invloed kunt uitoefenen op belangrijke besluiten. De Wet op de ondernemingsraden (WOR) verplicht uw bestuurder dan ook om uw OR van informatie te voorzien. Om welke informatie gaat het, hoe leidt u de stroom informatie in goede banen en waar haalt u die vandaan?

    Verzoek om informatie door de ondernemingsraad (OR)

    Tool Informatierecht Publicatiedatum: 02-10-2020

    Gebruik deze kant-en-klare brief om alle informatie op te vragen die uw ondernemingsraad (OR) van de bestuurder wil ontvangen.

    Initiatiefrecht van de OR

    Tool Initiatiefrecht Publicatiedatum: 10-04-2024

    De procedure die de OR gebruikt bij het initiatiefrecht kunt u makkelijk volgen met deze checklist.

  • 4

    De achterban raadplegen

    Initiatiefrecht inzetten om achterban te peilen

    Nieuws Initiatiefrecht Publicatiedatum: 21-01-2022

    Voor de ondernemingsraad (OR) is de input van de achterban onmisbaar. Zeker nu bij veel bedrijven werknemers thuiswerken kan het lastig zijn om contact te houden. De OR kan dan het initiatiefrecht inzetten om werknemers een stem te geven.

    Aandachtspunten voor OR bij medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)

    Verdiepingsartikel Werkwijze OR Publicatiedatum: 18-11-2024

    Betrokken werknemers zijn een belangrijke drijfveer voor het succes in een organisatie. Uw OR wil ook niets liever dan een tevreden achterban. Binnen veel organisaties is een jaarlijks medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) over bijvoorbeeld de werkzaamheden, leidinggevenden en motivatie al gebruikelijk. Maar waar moet uw OR precies op letten als de bestuurder een nieuw MTO wil uitvoeren?

    Enquête medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO)

    Tool Arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 18-07-2024

    Met deze enquête kunt u de tevredenheid van de werknemers in uw organisatie onderzoeken.

    Tips voor goede communicatie door de OR met de achterban

    Tool OR-communicatie Publicatiedatum: 31-03-2021

    Gebruik deze checklist voor een optimale communicatie door de OR met de achterban.

  • 5

    Het initiatiefvoorstel formuleren

    OR-standpunt goed voorbereiden

    Tool Werkwijze OR Publicatiedatum: 12-05-2022

    Gebruik dit formulier om een eensgezind standpunt van de OR goed voor te bereiden.

    Communiceer als OR een eensgezind standpunt

    Tool OR-communicatie Publicatiedatum: 01-04-2021

    Gebruik dit formulier om vragen en standpunten te noteren die de OR aan de bestuurder wil voorleggen.

    Voorbeeld initiatiefvoorstel ondernemingsraad (OR)

    Tool Initiatiefrecht Publicatiedatum: 10-01-2022

    Gebruik deze maatwerkbrief om een overtuigend initiatiefvoorstel te schrijven.

  • 6

    Het overleg met de bestuurder

    Artikel 23a t/m c WOR: De regels voor de overlegvergadering volgens de letter van de wet

    Verdiepingsartikel Wet op de ondernemingsraden (WOR) Publicatiedatum: 09-06-2019

    Uw belangrijkste bevoegdheid is het overlegrecht met de ondernemer. U kunt alles aan de orde stellen wat de onderneming betreft en waarover u met de bestuurder en de toezichthouder van gedachten wilt wisselen. U hoeft dus niet te wachten op een advies- of instemmingsaanvraag, maar kunt op elk moment zelf een thema aan de orde stellen. Welke wettelijke regels gelden voor het overleg tussen OR en ondernemer?

    Hoe moet de bestuurder reageren op een initiatiefvoorstel?

    Vraag & Antwoord Initiatiefrecht Publicatiedatum: 11-01-2022

    Onze ondernemingsraad (OR) heeft op basis van haar initiatiefrecht (artikel 23 lid 2 en 3 WOR) een initiatiefvoorstel gedaan aan de bestuurder. Is de bestuurder verplicht hierop te reageren? En zo ja, hoe moet de bestuurder reageren op een initiatiefvoorstel?

  • 7

    Conflicten voorkomen, oplossen en beslechten

    Waarom is het initiatiefrecht ook belangrijk voor de bestuurder?

    Vraag & Antwoord Initiatiefrecht Publicatiedatum: 11-06-2025

    Onze ondernemingsraad heeft het recht om over 'alle aangelegenheden die de onderneming aangaan' voorstellen aan de bestuurder te doen: het initiatiefrecht (artikel 23 WOR). Onze bestuurder ziet er echter het nut niet zo van in. Hoe leggen we uit dat het initiatiefrecht ook voor hem waardevol kan zijn?

    Wat als de bestuurder een initiatiefvoorstel negeert?

    Vraag & Antwoord Initiatiefrecht Publicatiedatum: 23-04-2025

    Onze ondernemingsraad (OR) heeft een initiatiefvoorstel ingediend bij de bestuurder. De bestuurder geeft aan dat hij hier geen tijd voor heeft en gaat niet op het voorstel in. Daar is onze OR het niet mee eens. Wat als de bestuurder niet reageert op een initiatiefvoorstel van de OR?

    Goede verstandhouding OR en bestuurder

    Tool Overlegrecht OR: artikel 23 e.v. WOR Publicatiedatum: 24-10-2023

    Gebruik deze checklist voor het regelen van een betere verstandhouding tussen OR en bestuurder.

  • 8

    Meer informatie

    OR basis

    Training 1 bijeenkomst (2 dagdelen)

    Hoe brengt u nieuwe OR-collega's op de hoogte van alle OR-activiteiten? Hoeveel tijd besteedt u aan het opleiden van nieuwkomers? Of wilt u met de gehele OR een nieuwe start maken? Speciaal hiervoor is de training OR basis ontwikkeld. Tijdens deze training wordt u wegwijs gemaakt in de Wet op de ondernemingsraden (WOR), zodat u precies weet wat uw rechten en plichten zijn. Ook krijgt u zicht op uw rol binnen de medezeggenschap en de dagelijkse OR-werkzaamheden.

    OR verdieping

    Training 1 bijeenkomst (2 dagdelen)

    Ervaren OR-leden vervullen een sleutelrol binnen de OR. Er wordt verwacht dat zij het voortouw nemen bij complexe situaties. Neem als OR een actieve bijrijdersrol in en bepaal direct of indirect de koers van uw organisatie. Tijdens de training OR verdieping leert u hoe u dit doet. Om een sterk blok te vormen binnen uw ondernemingsraad adviseren wij u om met meerdere ervaren OR-collega´s aan deze training deel te nemen.