De komende jaren moeten alle pensioenregelingen worden vervangen. Bij het kiezen van een nieuw pensioencontract moeten organisaties zich niet laten misleiden door onduidelijke termen, anders is een verkeerde keuze snel gemaakt.
Voor pensioenen die worden beheerd door pensioenfondsen moeten de sociale partners kiezen uit twee nieuwe contractvarianten: het ‘solidaire’ contract en het ‘flexibele’ contract. Deze twee contractvormen verschillen sterk van elkaar. De benamingen zorgen in de praktijk echter nogal eens voor misverstanden, en daardoor voor verkeerde keuzes bij het nieuwe pensioencontract (artikel). Ook de ondernemingsraad (OR) moet alert zijn op verwarrende terminologie bij het nieuwe pensioencontract. De OR heeft namelijk instemmingsrecht bij regelingen die betrekking hebben op de pensioenovereenkomst (artikel 27, lid 1a WOR) en moet voorkomen dat hij instemt met een ander systeem dan hij voor ogen heeft.
De verwarring ontstaat doordat het brein de gebruikte terminologie automatisch koppelt aan allerlei andere woorden die ermee te maken hebben; woorden met een vergelijkbare strekking of juist een tegenovergestelde betekenis. Door deze positieve en negatieve associaties maakt het brein dan in feite al een keuze. Onbewust gaat de voorkeur daardoor op voorhand al uit naar een solidair contract (want niemand wil toch – de tegenhanger – ‘egoïstisch’ zijn?) of juist naar een flexibel contract (want de tegenhanger ‘star’ klinkt ook niet erg positief). Kiezen voor een flexibel contract zou suggereren dat de organisatie niet solidair is, en andersom, terwijl een pensioencontract ook heel goed solidair én flexibel kan zijn.
In de praktijk blijkt het lastig om zo’n onbewust genomen besluit nog met inhoudelijke uitleg te beïnvloeden. De OR moet zich daarom bewust zijn van dit psychologische proces en zich goed laten informeren over de kenmerken en verschillen van de contracten en de gevolgen op de langere termijn. De keuze tussen een solidair of flexibel pensioencontract heeft namelijk een groot effect op (de aard van) het pensioen en de toekomstige financiën van de achterban. Om verwarring te voorkomen, is het ook raadzaam om neutrale termen voor de pensioencontracten te gebruiken. Spreek bij de behandeling van een instemmingsverzoek daarom bijvoorbeeld liever over ‘contract A’ en ‘contract B’ in plaats van ‘solidair contract’ en ‘flexibel contract’.
Lees voor meer informatie over dit onderwerp het verdiepingsartikel Onduidelijke termen zorgen vaak voor verkeerde keuze pensioencontract, geschreven door Wim Hoogendoorn, senior pensioenconsultant, en Mark Jordens, programmamanager bij Edmond Halley.