De Europese Unie en de Britten gaan de laatste dagen van het jaar toch nog verder praten over een nieuw handelsakkoord. Afgelopen zondag was opnieuw aangemerkt als cruciale dag om te zien of verder praten nog zin had. Maar beide partijen willen door, overigens zonder te melden of er veel schot in de zaak zit. Een nieuwe officiële deadline is er niet.
Het komt dus aan op de allerlaatste weken die nog resten voordat de ‘overgangsperiode’ afloopt. Sinds de officiële Brexit op 31 januari 2020 zijn namelijk nog dezelfde regels blijven gelden, maar dat is op 1 januari 2021 klaar. Komt er geen deal over een nieuwe handelsrelatie, dan gaan in principe de handelsregels van de Wereldhandelsorganisatie gelden. En dat betekent: importheffingen.
Voor wie het positief wil bekijken: de gesprekken over een nieuw handelsakkoord zijn nog niet geklapt. Maar er zijn ook analisten die stellen dat beide partijen alleen nog maar doorpraten omdat zij niet de schuld willen krijgen dat de onderhandelingen zijn mislukt.
De twistpunten zijn eigenlijk al maanden hetzelfde. Vooral nieuwe regels over de Britse toegang tot de interne Europese markt leiden tot hoofdbrekens, zo melden Brexit-watchers. Als de Britten spullen willen verkopen in de EU, dan moeten zij zich ook houden aan de Europese regels, zo is de stelling aan EU-zijde. De Britten willen zich juist kunnen onderscheiden met eigen regels. Dat is een principieel en op het oog dus ook lastig te overbruggen meningsverschil.
Lukt het alsnog om een deal te sluiten, dan moet bijvoorbeeld het Europees Parlement dat akkoord ook nog goedkeuren. Mocht dat allemaal niet meer voor 1 januari 2021 lukken, dan zijn er inmiddels ook scenario’s geopperd waarbij het Parlement het akkoord met terugwerkende kracht goedkeurt. Wel heeft de EU inmiddels voorstellen klaarliggen die de ergste klappen voor de handelsrelatie moeten opvangen als het toch tot een ‘no deal’-scenario komt.
De zorgen in ondernemerskringen nemen intussen uiteraard toe. De onzekerheid over de uitkomst van de gesprekken duurt maar voort. Nederlandse exporteurs (infographic) zetten alles op alles om nog zo veel mogelijk handelswaar vóór de jaarwisseling En vissers op Urk melden bijvoorbeeld dat de Britten nog flink wat kabeljauw aan het hamsteren zijn voor in de fish and chips.
Onderzoeksbureau Kantar heeft in april en in november de stemming gepeild onder ondernemers. Dat onderzoek (pdf) laat zien dat vooral in de groep ondernemers die een directe handelsrelatie met het Verenigd Koninkrijk heeft ongerust is. In november verwachtte 65% van hen (redelijk) grote gevolgen van de Brexit voor het Nederlands bedrijfsleven, tegen 59% in april. In de tussentijd hebben ondernemers vooral meer werk gemaakt van het aanpassen van contracten en hebben zij vaker afspraken gemaakt met transporteurs. Ook is de zogeheten ‘Brexit Impact Scan’ vaker ingevuld (meer hierover leest u in het artikel Vragen over: voorbereiding op de Brexit).