De invoering van de boekhoudregels van IFRS 16 heeft grote gevolgen voor de rapportage van organisaties die veel zogenoemde ‘off balance contracten’ hebben, zoals lease-, huur- en inhuurovereenkomsten. Met IFRS 16 gaat een nieuwe leasestandaard in. De kern hiervan is dat een organisatie per 1 januari 2019 nagenoeg alle contracten waaruit verplichte financieringsuitgaven voortvloeien, op de balans moet verwerken.
De balans, de resultatenrekening, het kasstroomoverzicht en het overzicht van de mutaties in het eigen vermogen veranderen. Als gevolg van de invoering van IFRS 16 veranderen vrijwel alle ratio’s: rentabiliteit, solvabiliteit, kasstroom en liquiditeit.
Met de invoering van IFRS 16 moeten de leaseverplichtingen en het gebruiksrecht (van de auto) op de balans (tool) worden gepresenteerd. Bij elk contract moet duidelijk zijn wat de onderliggende rente is en hoe de financiële en serviceleasetermijnen zijn gesplitst. Die verplichting geldt niet voor leasecontracten met een looptijd minder dan 12 maanden en voor contracten die zijn verbonden aan activa met een geringe waarde. Het is toegestaan om IFRS 16 al eerder dan per 1 januari 2019 in de boekhouding te verwerken. In dit geval moet een financial er echter ook voor kiezen om de omzet te verantwoorden volgens IFRS 15.
Bij de leasestandaard onder IFRS 16 bestaat nog maar één type lease. Het onderscheid tussen operational of financial lease komt volledig te vervallen. Op de uitzonderingen na (zoals hierboven vermeld) gaan alle financiële verplichtingen uit contracten die voorheen onder operationele lease of huur vielen naar de passiva. De tegenwaarde moet de organisatie als gebruiksrecht onder de vaste activa boeken. Dat gebruiksrecht wordt vervolgens afgeschreven over de economische levensduur. De nieuwe standaard maakt wel onderscheid tussen een leasecontract en een servicecontract. In een leasecontract staat het gebruikersrecht van bijvoorbeeld een voertuig (met kenteken) vermeld. Tijdens het contract bepaalt de klant hoe en wanneer hij het voertuig gebruikt. Servicecontracten geven de leverancier het recht om het voertuig te vervangen.
De invloed op de business moet niet onderschat worden. Vooral voor huurders van vastgoed en partijen die operationeel leasen, kunnen de gevolgen voor de jaarrekening groot zijn. Volgens de nieuwe regelgeving moet de organisatie deze huurcontracten volledig op de balans verantwoorden, tegen de contante waarde van de huurstromen.