Te veel overeenstemming in een team kan tot ‘groepsdenken’ leiden. Werknemers gaan hierbij met de mening van de meerderheid van het team mee en zullen niet snel kritiek uiten. Groepsdenken is een risico, omdat het kan leiden tot minder goede besluitvorming.
Erg veel consensus in een team – met een sterke mate van ‘wij’-denken – is dat niet alleen maar positief. Het kan leiden tot ‘groepsdenken’. Het streven naar overeenstemming weegt in zo’n geval zwaarder dan het maken van kritische afwegingen. Als gevolg van groepsdenken kan een team zichzelf overschatten. Het team pikt negatieve feedback niet meer op en onderzoekt alternatieven ook niet meer goed.
In teams met een dominante leidinggevende zullen werknemers elkaar ook niet gauw van feedback (e-learning) voorzien. Er kan in zo’n situatie conformisme optreden. Werknemers passen dan zelfcensuur toe of ervaren sociale druk om zich te conformeren aan de groep. De besluitvorming kan hierdoor in gevaar komen.
Een manier om groepsdenken te vermijden, is een werknemer doelbewust aan te wijzen als de ‘advocaat van de duivel’. Hij krijgt de opdracht om vanuit een zo kritisch mogelijk standpunt vragen te stellen en op- en aanmerkingen te maken in een werkoverleg of vergadering (tools). Op die manier kan een leidinggevende sneller de vinger leggen op eventuele minpunten van een plan of risico’s van een voorstel. De leidinggevende moet dus zorgen voor een sfeer waarin het normaal is om bezwaren te uiten. Door een open en nieuwsgierige houding aan te nemen en overtuigingen ter discussie te stellen, geeft hij het goede voorbeeld.