Nieuwe regels onafhankelijkheid accountants

Een accountant moet zich professioneel gedragen. Dat is het beeld dat in onze samenleving leeft. Een accountant moet niet alleen deskundig zijn, maar zeker ook onafhankelijk. De meeste accountants houden zich aan de huidige regels rondom onafhankelijkheid. Toch blijkt in de praktijk dat de huidige regels aanleiding voor discussie zijn. In specifieke situaties blijken de huidige regels voor meerdere uitleg vatbaar. Het nieuwe voorstel moet discussie in de toekomst voorkomen of in elk geval beperken.

NBA scherpt bestaande regels aan

In het voorstel van de NBA zijn de zwaardere eisen aan de onafhankelijke uitvoering van opdrachten door accountants verder uitgewerkt. De nieuwe onafhankelijkheidsregels zijn opgenomen in een verordening en daardoor voor de beroepsgroep nog minder vrijblijvend. Ten opzichte van de huidige regels bevat de nieuwe verordening een groot aantal aanscherpingen. Een deel hiervan is het gevolg van de Nederlandse wetgeving die sinds 1 januari 2013 het verlenen van adviesdiensten aan een controlecliënt verbiedt. Een ander deel vloeit voort uit keuzes van de beroepsorganisatie zelf. 

Ook nieuwe onafhankelijkheidsregels voorgesteld

Zo geeft de NBA invulling aan de uitleg van de onafhankelijkheid en betrekt daarbij het beeld dat de samenleving van onafhankelijkheid heeft. Enkele nieuwe bepalingen zijn:

• Een verbod op sponsoring van een controlecliënt;
• Een nadere toetsing van persoonlijke giften en uitingen van gastvrijheid vanaf een grens van € 50;
• Geen onderscheid tussen controle van de jaarrekening en andere assurance-diensten (een accountant die bijvoorbeeld een duurzaamheidsverslag controleert, moet aan dezelfde onafhankelijkheidsregels voldoen als bij de controle van de jaarrekening);
• Een verbod op beoordelen en belonen op basis van commerciële prestaties, gerelateerd aan de cliënt waar een assurance-opdracht wordt uitgevoerd;
• Geen onderscheid in soorten van persoonlijke relaties (momenteel is ‘gezin’ specifiek gedefinieerd). Het gaat om de mogelijke invloed.

Definitief voorstel volgt in december

Daarnaast is de reikwijdte van een aantal bepalingen uitgebreid (o.a. afkoelingstermijn bij roulatie, verbod op houden financieel belang, afhankelijkheid van één controlecliënt) en zijn situaties benoemd waar te allen tijden sprake is van een onafhankelijkheidsrisico (o.a. bij juridische procedures en verlenen van adviesdiensten). Ook is in diverse artikelen een meer directe woordkeuze toegepast (“het is verboden”). De komende maanden kunnen leden en maatschappelijke belanghebbenden zich over de nieuwe regels uitspreken. Dit moet uiteindelijk leiden tot een definitief voorstel dat op de ledenvergadering van december 2013 ter goedkeuring wordt voorgedragen.