De Inspectie SZW is de toezichthouder op het terrein van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat toezicht geldt onder andere de naleving van de wet- en regelgeving over arbeidsomstandigheden. Een organisatie die arboregels overtreedt, kan een boete opgelegd krijgen. Maar ook werknemers moeten zich aan veiligheidsregels houden. Doen zij dat niet, dan kan Inspectie SZW hen beboeten.
Het arbobeleid (tool) van uw organisatie is natuurlijk gericht op veilig en gezond werken. Bij het zorgen voor een veilige en gezonde werkplek wordt vaak in eerste instantie gedacht aan de verplichtingen die de werkgever heeft, zoals het maken van een risico-inventarisatie en evaluatie (tool). Maar hij is niet als enige verantwoordelijk. Een goed arbobeleid en opgestelde veiligheidsmaatregelen hebben natuurlijk geen enkel nut als werknemers de veiligheidsinstructies niet opvolgen. Ook werknemers moeten dus hun verantwoordelijkheid nemen. Ze moeten instructies opvolgen, oplettend blijven in risicovolle situaties en persoonlijke beschermingsmiddelen (tool) die voorhanden zijn, daadwerkelijk gebruiken. Constateert de inspecteur dat een werknemer zelf verantwoordelijk is voor overtreding van de Arbowet (tool), dan kan hij die werknemer een boete opleggen.
Het is handig om in het personeelsreglement op te nemen dat werknemers beboet kunnen worden als ze bepaalde veiligheidsafspraken overtreden. Onmiddellijk een boete opleggen als iemand een keer zijn veiligheidshelm vergeet op te zetten, is natuurlijk onredelijk. Er gaat altijd eerst een waarschuwing aan vooraf. Is er een werknemer die de instructies consequent negeert of verkeerd toepast, dan moet de werkgever dit persoonlijk met hem bespreken. Het functioneringsgesprek is hiervoor een goede gelegenheid. Pas als blijkt dat waarschuwingen, voorlichting of gesprekken niet helpen, kan de werkgever een boete opleggen. In het ergste geval kan hij zelfs om ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzoeken (tool), maar dan moet hij zijn zaak wel heel goed kunnen onderbouwen met bewijsmateriaal.