Een kartel vormen met andere ondernemingen kan heel verleidelijk zijn, maar als de Autoriteit Consument & Markt (ACM) er lucht van krijgt wacht een forse boete. Een aantal branchegenoten ondervonden dit onlangs aan den lijve: zij kregen voor het overtreden van het kartelverbod boetes opgelegd die opliepen tot maar liefst € 9,6 miljoen.
De ondernemingen in de koel- en vrieshuizenbranche voerden tussen 2006 en 2009 gesprekken over een mogelijke fusie. Ondertussen maakten de branchegenoten echter afspraken over tarieven, wisselden ze concurrentiegevoelige informatie uit en verdeelden ze onderling klanten. Nadat deze praktijken door ACM werden ontdekt, kregen de betrokken ondernemingen boetes opgelegd die uiteenliepen van € 405.000 tot € 9,6 miljoen. Deze boetes werden deels verlaagd omdat de ondernemingen ‘volledige medewerking’ verleenden aan het onderzoek.
De Nederlandse Mededingingswet is relatief soepel. Een verbod op kartelafspraken geldt volgens artikel 7 van de Mededingingswet zelfs helemaal niet voor een kartel waaraan maximaal acht ondernemingen meedoen met een beperkte omzet. Zelfs als de totale omzet van de ondernemingen hoger is dan het wettelijke maximum, is het volgens de wet toegestaan een kartel te vormen. Dat mag als de betrokken ondernemingen niet meer dan 10% van de markt bedienen en de kartelafspraak geen negatieve invloed heeft op de handel tussen de lidstaten van de Europese Unie.
De tolerante Nederlandse wet wordt inmiddels steeds meer ingevuld aan de hand van Europese rechtspraak en richtlijnen. Deze zijn aanzienlijk strenger. Volgens Europese richtlijnen zijn bepaalde afspraken tussen ondernemingen altijd verboden. Het gaat daarbij onder meer om afspraken tussen concurrenten om prijzen vast te stellen, de productie te beperken of de markt te verdelen. Ook is het altijd verboden voor een leverancier om zijn afnemers voor te schrijven welke prijs zij in rekening moeten brengen aan hun afnemers. Ondernemingen doen er in de dagelijkse praktijk inmiddels dan óók in Nederland goed aan alle schijn van kartelvorming te vermijden.