Het eind lijkt nu eindelijk in zicht voor het al jaren slepende dossier over de rentederivaten in het mkb. De banken streven ernaar dat alle gedupeerde ondernemers eind 2018 een compensatievoorstel hebben ontvangen. Hoe heeft het zover kunnen komen en wat kunnen ondernemers nog verwachten in dit hoofdpijndossier?
In de jaren na de crisis hebben de banken zo’n 19.000 van rentederivaten verkocht aan mkb’ers, gekoppeld aan een lening. Die ondernemers moeten daar een compensatie voor krijgen, maar slechts een klein deel heeft ook al een aanbod gehad van hun bank. De afhandeling duurt daarmee 'onacceptabel lang', mort MKB-Nederland.
Het gaat om zogenoemde ‘renteswaps’. De swap is bedoeld om de ondernemer in te dekken tegen een stijging van de rente. Zonder al te veel op de technische details in te gaan: met het derivaat betaalt de ondernemer een vaste rente aan de bank en ontvangt een variabele rente van de bank. Als die variabele rente stijgt is dat een prima deal, want dan is die hoger dan de vaste rente die de ondernemer betaalt. Maar het wordt pijnlijker voor de ondernemer als de variabele rente daalt. En dat is precies wat er gebeurde. Daardoor kregen duizenden ondernemers een fikse rekening op hun bord.
Na de ophef over de hoge rekeningen stelden deskundigen dat deze financiële producten veel te ingewikkeld waren voor de doorsnee ondernemer. Daarop kregen de banken de opdracht om alle dossiers nog een keer te bekijken. Maar uit een steekproef van toezichthouder AFM bleek dat de banken daarbij onvoldoende rekening hielden met het belang van ondernemers. Uiteindelijk greep de overheid zelf de regie en stelde een commissie een ‘definitief herstelkader’ op, dat voorschrijft op welke manier de banken gedupeerde ondernemers moeten compenseren. Dat definitieve herstelkader was pas eind 2016 klaar. Op basis daarvan zijn de banken dus aan de slag gegaan met compensatie, maar ook dat proces loopt vertraging op. Minister Hoekstra van Financiën is vooralsnog niet van plan om de banken met wetten tot meer spoed te manen.
Het toezicht ligt bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Naast de reguliere controle is er in dit dossier nog een externe beoordelaar die het dossier onder de loep neemt. In de Tweede Kamer gingen eerder stemmen op om deze extra controle te schrappen om de hele afhandeling te versnellen. Maar de AFM zelf ziet dat niet zitten. Er zouden nog steeds te veel fouten zitten in de beoordeling van banken, dus een externe check is geen overbodige luxe.
In principe krijgen mkb’ers die daarvoor in aanmerking komen vanzelf een compensatievoorstel van hun bank. Volgens het herstelkader is de maximale vergoeding € 100.000. In de tussentijd hebben de banken wel al voor € 700 miljoen aan voorschotten aan gedupeerden uitgekeerd. Ondernemer die het niet eens zijn met de compensatie, kunnen onder bepaalde voorwaarden terecht bij een onafhankelijke geschillencommissie. Om dat te doen, moeten zij echter wel eerst het compensatievoorstel accepteren.
In de rubriek ‘Vragen over’ behandelt Rendement een onderwerp waar lezers veel vragen over hebben. Heeft u ook een vraag? Stel deze dan aan de adviseurs van de adviesdesk!