Vakantie en verlof: veel mensen weten niet precies wat het verschil tussen deze twee begrippen is. Toch is het onderscheid van groot belang. Verlof is namelijk niet altijd betaald, vakantie wordt niet altijd opgebouwd en het is niet altijd de werknemer die bepaalt of hij – of dat nu vanwege verlof of vakantie is – vrij heeft.
In het Burgerlijk Wetboek staat dat elke werknemer per jaar recht heeft op minstens vier keer zijn wekelijkse arbeidsduur aan betaalde wettelijke vakantie-uren. Een werknemer die 30 uur per week werkt, krijgt dus 120 vakantie-uren en een werknemer die 40 uur werkt, krijgt er 160. Deze wettelijke vakantiedagen vervallen in principe zes maanden na afloop van het jaar waarin ze opgebouwd zijn. Per 1 juli 2018 vervallen dus de wettelijke dagen over 2017.
Naast deze wettelijke vakantiedagen zijn er in veel (collectieve) arbeidsovereenkomsten extra dagen overeengekomen: de bovenwettelijke vakantiedagen. Die verjaren in principe vijf jaar na afloop van het kalenderjaar waarin ze opgebouwd zijn. Per 1 januari 2018 verjaren dus de bovenwettelijke vakantie-uren over 2012.
Voor vakantie-uren – of die nu wettelijk of bovenwettelijk zijn – geldt dat de werkgever ze moet uitbetalen als de werknemer gedurende het jaar uit dienst gaat. Als een werknemer vakantie opneemt (e-learning), moet de werkgever die vakantie afboeken van de uren die als eerste komen te vervallen of verjaren.
Verlof is er in vele soorten en maten en heeft te maken met een gebeurtenis in het leven van de werknemer: denk bijvoorbeeld aan zwangerschaps- en bevallingsverlof, kort- en langdurend zorgverlof, ouderschapsverlof, kraamverlof, adoptieverlof en calamiteitenverlof. Voor al deze verlofvormen gelden aparte regels en voorwaarden. Zo krijgt een werkneemster natuurlijk alleen zwangerschaps- en bevallingsverlof als zij daadwerkelijk zwanger is. De meeste vormen van verlof zijn vastgelegd in de Wet arbeid en zorg (WAZO). In tegenstelling tot vakantie-uren zijn niet alle verlofuren doorbetaald. Ouderschapsverlof is in principe onbetaald, net als langdurend zorgverlof.