Het fiscaal stimuleren van zuinige auto’s van de zaak heeft minder milieuwinst opgeleverd dan verwacht. Dat blijkt uit een evaluatie van de fiscale vergroening van de auto van de zaak over de periode van 2011 tot 2016, uitgevoerd door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Van 2011 tot 2016 konden bezitters van een auto van de zaak met een lage CO2-uitstoot rekenen op een lagere bijtelling voor privégebruik (tool). Dat bijtellingspercentage geldt voor 5 jaar vanaf de eerste tenaamstelling. Dat heeft een positief effect gehad op de verkoop van zuinige auto’s, maar het effect op CO2-reductie was minder dan verwacht.
Als gevolg van het stimuleringsbeleid zijn er meer zuinige auto’s verkocht. De lagere bijtelling van 4, 7 of 14% was namelijk afhankelijk van de CO2-uitstoot van de zakenauto. 4% gold voor een volledig elektrische auto zonder uitstoot, 7% voor een plug in Hybride: 7% (uitstoot maximaal 50 gram) en 14% voor een zuinige auto (uitstoot 51-82 gram). De totale CO2-uitstoot van zakenauto’s is hierdoor 6% lager dan als deze gunstige bijtelling er niet zou zijn geweest. In 2018 geldt alleen de 4% nog voor volledig elektrische auto's. Voor alle andere auto's, ook duurdere elektrische auto's, geldt een bijtellingspercentage (tool) van 22%.
De lagere bijtellingspercentages op zakenauto’s leverden de schatkist in totaal € 3,7 miljard minder op. Saillant detail is ook dat het marktaandeel van (vuilere) dieselauto’s door de regeling juist is toegenomen, omdat een aantal modellen ook onder de 14%-regeling vielen. Dat droeg weer in negatieve zin bij aan de lokale luchtkwaliteit.
Het blijkt dat veel (semi-)elektrische auto’s na zakelijk gebruik direct naar het buitenland worden geëxporteerd. Daardoor loopt Nederland de positieve bijdrage aan de nationale klimaatdoelstelling mis en krijgt het buitenland juist betere papieren. Het zou beter zijn als de zakenauto’s op de Nederlandse particuliere tweedehandsmarkt belanden.