Wat moet u doen als u constateert dat een klant of een collega bepaalde wet- of regelgeving aan de laars lapt? U leest het in de nieuwe gedragsregels NOCLAR (Non-Compliance with Laws and Regulations), die per 1 januari 2019 gelden voor alle accountants.
De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft stappenplannen opgesteld. Daarin wordt duidelijk beschreven wat de accountant moet doen bij het vaststellen van een overtreding van wet- en regelgeving. Welk stappenplan u gebruikt, hangt bij een overtreding binnen uw eigen organisatie af van uw rol: senior accountant of niet. Bij een overtreding bij een klant is het van belang of deze plaatsvond bij een controleopdracht (tool) of niet. In totaal zijn er dus vier stappenplannen.
Bij de constatering van een overtreding doet de accountant bij elk van de vier stappenplannen in grote lijnen het volgende. De accountant verkrijgt inzicht door onderzoek te doen. Zo kan hij zich een beter beeld vormen van de situatie en kan hij zoveel mogelijk inschatten of er echt wat mis is. Ook kan de accountant vaststellen of hij op dat moment meer moet doen en, zo ja, wat. Vervolgens bespreekt de accountant de niet-naleving met de ‘overtreder’ en dringt erop aan dat die persoon de juiste maatregelen treft. De accountant beoordeelt daarna of passend is gereageerd op de kwestie. Vervolgens bekijkt hij of het nodig is dat hij zelf maatregelen neemt in het algemeen belang. Is dat het geval, dan neemt hij die maatregelen uiteraard. Ten slotte informeert de accountant eventuele andere accountants die werkzaamheden verrichten voor de desbetreffende organisatie.
De Nederlandse NOCLAR-regelgeving is een doorvertaling van de IESBA Non-compliance with law and regulations (NOCLAR) van de International Federation of Accountants (IFAC). Door het IFAC-lidmaatschap heeft de NBA zich verplicht om deze internationale standaard te implementeren in Nederland. Op het gebied van fraude en onrechtmatigheid verwacht de maatschappij een duidelijke rol van de accountant. De NV NOCLAR geven duidelijk aan wat er van accountants verwacht mag worden en biedt de accountant en de maatschappij meer houvast.