Het maken van een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) begint met het in kaart brengen van de aanwezige risico’s in de organisatie. Vervolgens moet de preventiemedewerker deze risico’s inhoudelijk beoordelen.
Voordat de preventiemedewerker begint met het in kaart brengen van de risico’s, moet hij weten wat hij – en ieder ander in de organisatie – verstaat onder een risico. Daarbij kan hij uitgaan van de volgende vuistregels:
U moet dus inschatten of er een kans is dát er iets fout gaat, én kijken of er nadelige gevolgen zijn als dat inderdaad gebeurt. Bijvoorbeeld bij een trap in een gebouw dreigt áltijd dat iemand valt, ook al voldoet de trap aan de bouwvoorschriften. De kans dát een volwassene van de trap valt, is in een gewone kantooromgeving niet groot. In een kinderdagverblijf ook niet, maar daar is er wel een groot negatief gevolg voor een baby op de arm van een leidster.
Na inventarisatie van de risico’s in de RI&E moet een beoordeling van de risico’s plaatsvinden. Daarmee krijgt de preventiemedewerker inzicht in de aard van elk risico en de noodzaak om dit risico aan te pakken. Door onderscheid te maken tussen meer en minder gevaarlijke situaties ontstaat vanzelf al een soort prioritering. Zo kan het belangrijker zijn om het risico van blootstelling aan gevaarlijke stoffen aan te pakken dan het risico dat een werknemer geen pauze neemt. Dat ligt maar net aan de ernst van de gevolgen als het mis gaat.
Om risico’s te kunnen beoordelen, is informatie nodig van collega’s. Zo kan de afdeling HR informatie geven over werkdruk en arbeidstijden. De verzuimadministratie en de ongevallenadministratie laten zien op welke afdelingen werknemers zich vaak ziek melden of waar en wanneer er arbeidsongevallen gebeuren. Komen er op een afdeling veel ongevallen voor of is er een hoog ziekteverzuim, dan ligt het voor de hand om daar het risico als ‘hoog’ in te schalen. Deze risico’s krijgen dan ook prioriteit in het plan van aanpak met de maatregelen.