Bestuurders verdienen nog steeds bijna 6 keer zoveel als hun doorsnee werknemers, maar de loonkloof is wel iets geslonken én meer topverdieners zijn vrouw. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Voor de ondernemingsraad (OR) aanleiding om de beloningsverhoudingen op de agenda te zetten.
De Wet op de ondernemingsraden (WOR) geeft de OR verschillende bevoegdheden bij beloningsverhoudingen (infographic). Sinds 1 januari 2019 zijn ondernemingsraden van organisaties met ten minste 100 werknemers zelfs verplicht om één maal per jaar met de bestuurder in gesprek te gaan over de beloningsverhoudingen binnen de organisatie. De recente cijfers van het CBS tonen aan dat een gesprek over beloningsverhoudingen (artikel) nodig is. Daarbij is het vooral van belang dat de bestuurder de beloningsverhouding goed kan verklaren met een feitelijke onderbouwing. De salarisverhoudingen moeten immers evenwichtig zijn. Er mag geen sprake zijn van ongelijke behandeling.
Uit het CBS-rapport ‘De arbeidsmarkt in cijfers 2020’ (pdf) blijkt dat er nog steeds sprake is van een flinke loonkloof tussen de topverdieners van de 1.000 grootste bedrijven in Nederland en de doorsnee voltijd werknemers van diezelfde organisaties. In de periode 2010-2017 verdiende de top gemiddeld 5,5x tot zelfs 6,1x meer dan de doorsnee werknemers. In 2019 en 2020 daalde dit verschil naar een factor 5,9. Het brutojaarloon van de 5.000 onderzochte topverdieners is gemiddeld € 259.000.
De grote loonverschillen ontstaan bij sommige organisaties niet omdat de top zo veel verdient, maar doordat het loon van de gewone werknemers laag is. Dit is bijvoorbeeld het geval in de horeca en de handel, waar relatief veel jongeren werken. In de handel is de verschil met gemiddeld een factor 11,2 het grootst. De loonkloof is het kleinst in het onderwijs en de zorg. Dit komt doordat de Wet normering topinkomens (artikel) grenzen stelt aan de hoogte van de beloning voor publieke en semipublieke instellingen (maximaal € 201.000 in 2020). Tot en met 2016 spande de financiële dienstverlening de kroon. In deze sector verdiende de top in 2010 maar liefst 15,7x meer dan de werknemers. Vorig jaar was dit verschil gedaald tot 9,3.
Het zijn ook nog steeds mannen die de toploonlijsten aanvoeren. Er zijn echter wel meer vrouwen doorgedrongen tot de top. In 2010 was bij de 1.000 grootste bedrijven 17% van de topverdieners vrouw, in 2020 was dat 26%. Bij 313 van de 1.000 grootste bedrijven bestond de top vijf van topverdieners uitsluitend uit mannen (474 in 2010). Dat de top uitsluitend uit vrouwen bestaat is slechts bij 3 van de 1.000 organisaties het geval.