Richt in 8 stappen een ondernemingsraad op

Als een organisatie in de regel 50 of meer werknemers telt, is de bestuurder verplicht om een ondernemingsraad (OR) in te stellen. De meeste bestuurders doen dat samen met een groepje werknemers: de instellingscommissie. Zij zorgen er gezamenlijk voor dat er een voorlopig OR-reglement wordt opgesteld en dat er verkiezingen worden georganiseerd voor de eerste OR. Dat moet allemaal volgens de wettelijke regels gebeuren. In deze toolbox lees je hoe je stap voor stap een ondernemingsraad opricht.

  • 1

    Download de interactieve inhoudsopgave

    Richt in 8 stappen een ondernemingsraad op

    Regel de medezeggenschap in de organisatie

    Iedere organisatie met 50 werknemers of meer is verplicht om een ondernemingsraad (OR) in te stellen. In de praktijk neemt de instellingscommissie deze taak meestal op zich. Deze toolbox leidt je door het gehele proces van oprichting heen.

    Elke titel in de interactieve inhoudsopgave bevat de link naar het betreffende onderdeel op Rendement Online. Deze inhoudsopgave is ook te gebruiken als checklist: je kunt items afvinken als je wilt bijhouden welke onderdelen je hebt afgerond.                    

  • 2

    Wanneer is een OR verplicht?

    Artikel 35b en 35c WOR: Medezeggenschap in de kleinere organisatie

    Verdiepingsartikel Wet op de ondernemingsraden (WOR) Publicatiedatum: 09-10-2024

    Verreweg het grootste deel van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) gaat over de ondernemingsraad. Die is verplicht vanaf 50 werknemers. Ook in kleinere organisaties is de medezeggenschap wettelijk geregeld. Deze kleine varianten van de OR hebben minder bevoegdheden dan de OR, maar ze bieden werknemers zeker mogelijkheden om invloed uit te oefenen.

    Welke vormen van medezeggenschap zijn er?

    Vraag & Antwoord Samenstelling van de OR Publicatiedatum: 19-04-2024

    Onze organisatie is de laatste tijd flink gegroeid. Welke vorm van medezeggenschap kunnen wij dan het beste kiezen?

    Vormen van medezeggenschap

    Infographic Werkwijze OR Publicatiedatum: 20-05-2025

    Medezeggenschap is er in soorten en maten. Sommige vormen zijn vrijwillig georganiseerd, andere zijn verplicht volgens de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Denk aan de personeelsvergadering (PV), personeelsvertegenwoordiging (PVT), ondernemingsraad (OR), onderdeelcommissie (OC), groepsondernemingsraad (GOR), centrale ondernemingsraad (COR) en de Europese ondernemingsraad (EOR). Iedere vorm heeft zijn eigen kenmerken.

    Wanneer is een ondernemingsraad verplicht?

    Nieuws Wet op de ondernemingsraden (WOR) Publicatiedatum: 01-05-2024

    Een ondernemingsraad (OR) is verplicht als een onderneming minimaal 50 werknemers telt. In de praktijk is het soms lastig te bepalen of een organisatie een instellingsplicht heeft. Bovendien mogen ook kleine organisaties een OR instellen, terwijl lang niet alle grotere organisaties een OR hebben.

    Sancties als de bestuurder geen OR instelt

    Nieuws Wet op de ondernemingsraden (WOR) Publicatiedatum: 27-03-2024

    Iedere organisatie met 50 werknemers of meer is verplicht om een ondernemingsraad (OR) in te stellen. Toch voldoet niet iedere organisatie aan die verplichting. Is er vanuit de werknemers geen animo voor een OR, dan moet dat blijken uit de OR-verkiezingen. De werkgever moet de behoefte blijven peilen. Dat kan alleen als hij beschikt over een zogenaamd vrijwillig OR-reglement.

  • 3

    Hoe ga je van start?

    Wie neemt het initiatief tot het oprichten van een OR?

    Vraag & Antwoord Werkwijze OR Publicatiedatum: 10-01-2024

    Onze organisatie heeft nog geen ondernemingsraad, terwijl dit volgens de wet wel nodig is. Wie moet het initiatief nemen om een ondernemingsraad op te richten?

    Als werkgever een ondernemingsraad instellen in zes stappen

    Verdiepingsartikel Ondernemingsraad Publicatiedatum: 10-06-2024

    In 2023 is in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderzoek gedaan naar de naleving van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Uit dit onderzoek bleek dat maar liefst 31% van de organisaties met 50 werknemers of meer géén ondernemingsraad (OR) heeft ingesteld, terwijl zij hier wel toe verplicht zijn. Komt uw organisatie boven de instellingsgrens uit, maar heeft u nog geen OR? Dan is het hoog tijd om deze in te stellen!

    Rol van de instellingscommissie bij oprichting OR

    Tool OR-verkiezingen Publicatiedatum: 27-11-2024

    Check of de instellingscommissie alle noodzakelijke knopen heeft doorgehakt om succesvol een ondernemingsraad (OR) op te richten.

  • 4

    Een voorlopig OR-reglement opstellen

    Medezeggenschap begint met voorlopig OR-reglement

    Nieuws Werkwijze OR Publicatiedatum: 15-03-2023

    Voordat een bestuurder een ondernemingsraad (OR) instelt, moet er een voorlopig OR-reglement worden opgesteld. In zo’n voorlopig reglement staat hoe de OR-verkiezingen worden georganiseerd. Vaak staan er ook enkele bepalingen in over de werkwijze van de OR.

    OR-reglement is basis voor functioneren ondernemingsraad

    Verdiepingsartikel Werkwijze OR Publicatiedatum: 21-01-2025

    Het OR-reglement is de basis voor het functioneren van de OR. Vóór de oprichting van de OR en de eerste verkiezingen moet er een ‘voorlopig reglement’ zijn opgesteld. Hierin is vastgelegd hoe de OR-verkiezingen georganiseerd moeten worden. Zonder zo’n voorlopig reglement verlopen de verkiezingen mogelijk niet volgens de regels. Het voorlopig reglement speelt vaak na de eerste verkiezingen ook nog een belangrijke rol, omdat het wordt vervangen door het definitieve reglement.

    Artikel 8 en 48 WOR: OR-reglement verbindt de WOR met de OR

    Verdiepingsartikel Wet op de ondernemingsraden (WOR) Publicatiedatum: 21-03-2025

    Als het goed is, heeft iedere OR een eigen reglement. De Wet op de ondernemingsraden (WOR) eist namelijk dat de verkiezing van een OR plaatsvindt op basis van een OR-reglement. Het eerste reglement wordt door of namens de ondernemer opgesteld. Eenmaal gekozen, is de OR zelf verantwoordelijk voor zijn reglement. Natuurlijk moet je je daarbij aan de wet houden. Zorg er dus voor dat je weet wat de wet bepaalt over het OR-reglement.

    OR-reglement voorleggen aan bestuurder

    Nieuws Werkwijze OR Publicatiedatum: 02-09-2024

    Voor zijn werkwijze is de ondernemingsraad (OR) deels aangewezen op zijn OR-reglement. Voor het instellen van een OR is immers eerst een voorlopig reglement opgesteld, dat de gekozen OR vervolgens kan wijzigen. Als dat inderdaad gebeurt, is er sprake van een definitief reglement.

    Maatwerkbrief toesturen voorlopig OR-reglement aan vakbond

    Tool OR-verkiezingen Publicatiedatum: 10-02-2020

    Als u een ondernemingsraad wilt oprichten, zal de instellingscommissie een voorlopig OR-reglement moeten toesturen aan de vakbonden.

  • 5

    Keuzes maken voor de eerste OR-verkiezingen

    Hoe groot moet onze ondernemingsraad (OR) zijn?

    Vraag & Antwoord OR-verkiezingen Publicatiedatum: 26-04-2024

    Wij willen een ondernemingsraad oprichten in onze organisatie. Hoeveel mensen moeten er in de ondernemingsraad zitten?

    Kiesstelsel OR-verkiezingen

    Infographic OR-verkiezingen Publicatiedatum: 04-10-2024

    De verkiezingen van een nieuwe OR gaan volgens een kiesstelsel. Er zijn twee soorten: het lijstenstelsel en het personenstelsel. De keuze voor een stelsel heeft gevolgen voor het aantal stemmen, de zetelverdeling en de berekening van de uitslag. Voor beide stelsels is een combinatie met kiesgroepen mogelijk.

    Het verschil: personenstelsel of lijstenstelsel

    Nieuws OR-verkiezingen Publicatiedatum: 06-01-2025

    Tijdens de OR-verkiezingen kiezen werknemers de leden van de ondernemingsraad (OR). In het (voorlopige) OR-reglement moet staan volgens welk kiesstelsel dit gebeurt: het personenstelsel of het lijstenstelsel. Wat is het verschil tussen die twee?

    Wat is een integraal kiessysteem en kiesgroepenstelsel?

    Vraag & Antwoord Samenstelling van de OR Publicatiedatum: 19-12-2024

    Wij zijn in onze organisatie bezig met het organiseren van de verkiezingen voor een nieuwe ondernemingsraad. Nu lezen we dat we kunnen kiezen tussen een integraal kiessysteem en een kiesgroepenstelsel. Wat houdt dit in en wat is de relatie met het personen- en lijstenstelsel?

    OR-verkiezingen: digitaal of analoog stemmen?

    Verdiepingsartikel OR-verkiezingen Publicatiedatum: 17-02-2020

    Een digitale applicatie of toch weer met het potlood in een stemhokje? Hoe organiseert u de eerstvolgende OR-verkiezingen? Bij het maken van een weloverwogen keuze komt veel kijken. In dit verdiepingsartikel leest u de ins en outs van digitaal en analoog stemmen, zodat uw organisatie een goed geïnformeerde keuze kan maken.

  • 6

    Vakbonden informeren over de aankomende OR-verkiezingen

    De rol van de vakbond bij de OR-verkiezingen

    Verdiepingsartikel OR-verkiezingen Publicatiedatum: 10-02-2020

    Vakbonden kunnen kandidaten aandragen voor de verkiezingen van de ondernemingsraad (OR). Om dit recht te kunnen uitoefenen, moeten de vakbonden wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Naast de kandidatenlijst van de vakbond mogen werknemers ook een vrije lijst indienen. Op die vrije lijst mogen ook vakbondsleden staan.

    Vakbonden informeren over OR-verkiezingen

    Tool OR-verkiezingen Publicatiedatum: 25-02-2025

    Gebruik deze maatwerkbrief om de vakbonden tijdig te informeren over de aankomende OR-verkiezingen binnen jullie organisatie.

  • 7

    OR-verkiezingen organiseren

    Waar staat hoe we OR-verkiezingen moeten organiseren?

    Vraag & Antwoord OR-verkiezingen Publicatiedatum: 21-03-2025

    Binnenkort moeten we de verkiezingen voor de ondernemingsraad (OR) organiseren. In de Wet op de ondernemingsraden (WOR) kunnen we niet zoveel vinden over dit onderwerp. Hoe weten we hoe we de OR-verkiezingen moeten organiseren?

    Toolbox Organiseer rechtsgeldige OR-verkiezingen

    Toolbox | OR-verkiezingen | Publicatiedatum: 27-02-2025

    Het organiseren van rechtsgeldige OR-verkiezingen is geen eenvoudige klus. De verkiezingen moeten nauwgezet georganiseerd worden om rechtsgeldig te zijn. Deze toolbox helpt je om alle stappen van het organiseren van de OR-verkiezingen succesvol te doorlopen.

  • 8

    Eerste zaken die een startende OR moet regelen

    Eerste taken startende OR-leden

    Infographic Werkwijze OR Publicatiedatum: 04-03-2025

    Er komt heel wat af op de leden van een gloednieuw geïnstalleerde of verkozen OR. De Wet op de ondernemingsraden (WOR) biedt de nodige handvatten voor zowel de OR als de bestuurder om het OR-werk goed in te richten én beschrijft welke bevoegdheden en rechten en plichten de OR en de bestuurder hebben. Over welke zaken moeten nieuwe OR-leden zich zoal als eerste buigen?

    Inhoud definitief OR-reglement deels wettelijk bepaald

    Nieuws Werkwijze OR Publicatiedatum: 10-05-2023

    Voor het vaststellen van het OR-reglement gelden een aantal regels. Deze zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Naast verplichte onderdelen zijn er nog een aantal onderwerpen die de ondernemingsraad (OR) vrijwillig kan opnemen in het OR-reglement.

    Voorlopig en definitief OR-reglement

    Infographic Werkwijze OR Publicatiedatum: 08-10-2024

    Ondernemingsraden zijn volgens artikel 8 WOR verplicht om een OR-reglement op te stellen. Is er nog geen OR ingesteld, dan stelt een voorbereidingscommissie in overleg met de ondernemer een voorlopig OR-reglement op. Is er eenmaal een OR ingesteld, dan maakt de OR het voorlopig reglement definitief. Zowel voor het opstellen van een voorlopig en een definitief reglement als de inhoud ervan gelden regels.

    De eerste dagen van een nieuw OR-lid

    Nieuws Werkwijze OR Publicatiedatum: 24-06-2024

    Is een werknemer gekozen tot lid van de ondernemingsraad (OR), dan heeft hij er een functie als vertegenwoordiger bij. Hij gaat overleggen met de bestuurder en de achterban over het reilen en zeilen van de organisatie. In die beginperiode komt er heel wat op het nieuwe OR-lid af. Waar krijgt hij zoal mee te maken en waar moet hij op letten?

    Zaken die startende OR-leden in het zadel helpen

    Verdiepingsartikel Werkwijze OR Publicatiedatum: 14-07-2020

    Is uw OR een gloednieuw fenomeen binnen uw organisatie of net verkozen, dan komt er heel wat op de kersverse OR-leden af. Er zijn nog geen gebaande paden en de kans is groot dat specifieke OR-kennis en ervaring nog ontbreekt. Wat nu? Er zijn een aantal zaken die startende OR-leden in het zadel helpen. De Wet op de ondernemingsraden (WOR) is daarbij een handige leidraad.

  • 9

    Meer informatie

    OR basis

    Training 1 bijeenkomst (2 dagdelen)

    Hoe brengt u nieuwe OR-collega's op de hoogte van alle OR-activiteiten? Hoeveel tijd besteedt u aan het opleiden van nieuwkomers? Of wilt u met de gehele OR een nieuwe start maken? Speciaal hiervoor is de training OR basis ontwikkeld. Tijdens deze training wordt u wegwijs gemaakt in de Wet op de ondernemingsraden (WOR), zodat u precies weet wat uw rechten en plichten zijn. Ook krijgt u zicht op uw rol binnen de medezeggenschap en de dagelijkse OR-werkzaamheden.

    OR verdieping

    Training 1 bijeenkomst (2 dagdelen)

    Ervaren OR-leden vervullen een sleutelrol binnen de OR. Er wordt verwacht dat zij het voortouw nemen bij complexe situaties. Neem als OR een actieve bijrijdersrol in en bepaal direct of indirect de koers van uw organisatie. Tijdens de training OR verdieping leert u hoe u dit doet. Om een sterk blok te vormen binnen uw ondernemingsraad adviseren wij u om met meerdere ervaren OR-collega´s aan deze training deel te nemen.

    De WOR Code

    Boek Maart 2023

    De WOR Code biedt een duidelijke toelichting om te kunnen begrijpen wat er in de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat. En natuurlijk de relevante jurisprudentie die de wet nog meer handvatten biedt in de praktijk. De WOR Code zorgt er zodoende voor dat de OR- en PVT-leden het beste resultaat kunnen halen uit het overleg met hun bestuurder.