Een franchisegever en een franchisenemer kunnen onderling van alles afspreken in de franchiseovereenkomst. Maar een rechter zal altijd toetsen of de afspraken wel een beetje redelijk zijn. Zo kreeg een franchisegever die dacht de onderneming én het huurcontract van een franchisenemer over te kunnen nemen het deksel op zijn neus.
In dit geval was het een landelijke franchiseketen van koffiezaken die een voormalige franchisenemer voor de rechter daagde. Die onderneemster had sinds december 2005 een franchisezaak op de Dam in Amsterdam. De franchiseovereenkomst was een paar keer verlengd en liep uiteindelijk af op 30 november 2013. Beide partijen hadden nog wel uitgebreid onderhandeld over een verlenging, maar konden niet tot een akkoord komen.
De franchisegever stapte vervolgens naar de rechter. Volgens de overeenkomst had de franchisegever namelijk het recht om de zaak zelf voort te zetten als de franchisenemer er de brui aan gaf. Ook zou de franchisegever het huurcontract (tool) mogen overnemen. Maar omdat de onderneemster weigerde om haar zaak over te dragen, wilde de franchisegever dat via de rechter afdwingen.
Maar dat feest ging niet door. Als de franchisegever de zaak namelijk zelf voort wilde zetten, moest hij dat 60 dagen voor het eind van de overeenkomst laten weten. Maar de koffieketen had dat maar 53 dagen van tevoren gedaan. De franchisegever wilde de onderhandelingen over verlenging niet onder druk zetten met de mededeling dat hij de zaak wel zelf zou voortzetten als er geen akkoord kwam.
Bovendien vond de franchisegever dat 53 dagen nog steeds ‘op tijd’ was. In de franchiseovereenkomst stond namelijk dat als 60 dagen door ‘welke oorzaak dan ook’ niet lukte, de franchisegever de melding zo snel mogelijk alsnog moest doen.
Maar de rechter oordeelde, kort gezegd, ‘te laat is te laat’. Dat de partijen nog in onderhandeling waren, viel volgens de rechter niet onder ‘welke oorzaak dan ook’. De rechter las de overeenkomst zo dat de franchisegever de melding alleen later mocht doen als het écht niet anders kon. Bijvoorbeeld als de overeenkomst plotseling werd ontbonden. De overname van de zaak ging dus niet door.
Gerechtshof Amsterdam, 29 augustus 2018, ECLI (verkort): 3107