Ondernemers die een bv willen oprichten moeten dat later dit jaar helemaal digitaal kunnen doen bij de notaris. In een voorstel regelt het kabinet de wettelijke grondslagen hiervoor. Inmiddels is de internetconsultatie over dit voorstel afgerond. De reageerders zien nog wel wat praktische haken en ogen.
De keuze van een rechtsvorm voor de onderneming hangt van veel zaken af. De bv heeft als voordeel dat de ondernemer zelf in principe niet met zijn privévermogen aansprakelijk is voor schulden van de onderneming. Anderzijds moet een bv via een notariële akte opgericht worden, en dat kost geld.
Op dit moment moet een ondernemer die een bv wil oprichten daarvoor ook persoonlijk langs bij de notaris. Maar door een Europese richtlijn moet Nederland vanaf uiterlijk 21 augustus 2021 ook een volledig digitale oprichting mogelijk maken. De Europese Unie wil op die manier vooral het mkb tegemoetkomen, omdat een online procedure tijd en geld scheelt. De ondernemer houdt ook straks de keuze om persoonlijk langs te gaan bij de notaris: de online oprichting is niet verplicht.
Nederland kiest er voor om vooralsnog alleen de oprichting van een bv volledig digitaal aan te bieden. Aan de hand van hoe dat loopt kunnen dan mogelijk andere rechtsvormen volgen. De oprichting verloopt volgens het voorstel straks nog steeds via de notaris, maar dan digitaal. Via een systeem dat de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) gaat beheren, wordt straks een digitale oprichtingsakte opgesteld en ondertekend. De oprichter moet inloggen met een elektronisch identificatiemiddel zodat duidelijk is dat hij het echt is. En het ‘verschijnen’ bij de notaris verloopt via een beeldverbinding.
Inmiddels is de internetconsultatie over het voorstel afgerond. In het algemeen vinden de reageerders het positief dat de oprichting straks digitaal kan. Maar er zijn nog wel vragen over de praktische uitwerking. Zo vragen enkele reageerders zich af welke eisen er straks gesteld worden aan de digitale handtekening die onder de akte moet komen.
Een inzender vraagt naar de termijnen om de akte af te wikkelen. De KNB zal een modelakte opstellen voor het oprichten van een bv. Voor natuurlijke personen die gebruikmaken van dit model zou de oprichting binnen vijf werkdagen geregeld moeten zijn. Bij rechtspersonen die een bv oprichten en in gevallen dat niet de modelakte wordt gebruikt is de termijn maximaal tien werkdagen. De reageerder vraagt zich af of er niet richtlijnen moeten komen over wanneer welke akte wordt gebruikt. Want de oprichter zal mogelijk liever kiezen voor het model omdat de termijn dan vijf dagen is. Terwijl de notaris misschien liever werkt met een eigen model en dan tien dagen de tijd heeft.
Ook zijn er vragen over de beeldverbinding. Het voorstel eist dat die een ‘natuurgetrouwe weergave biedt van wat zich op dat moment afspeelt in de ruimtes’ waar de oprichter zit. Volgens een reageerder is die omschrijving niet eenduidig genoeg. En dat is wel nodig, omdat een notaris in feite moet uitloggen als hij ziet dat de beeldverbinding niet aan de eisen voldoet. Een andere inzender wijst op het risico van zogeheten ‘deep fakes’, waarbij met software een persoon kan worden nagebootst. Mede daarom vraagt deze inzender om meer waarborgen voor de notaris waarmee hij de identiteit van de oprichter kan vaststellen.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid zal de reacties nu gaan bestuderen en die mogelijk verwerken in een concept-wetsvoorstel. Normaliter komt het daarna aan bod in de ministerraad en vervolgens mag de Tweede Kamer zich erover buigen.