De ondernemingsraad (OR) heeft overeenstemmingsrecht op aanpassingen van het vaderschapsverlof die negatief uitpakken voor werknemers. De bestuurder mag de OR niet passeren!
Als een bestuurder het wettelijke vaderschapsverlof wil inkrimpen, moet hij daarvoor toestemming vragen aan de ondernemingsraad. De OR heeft namelijk overeenstemmingsrecht volgens artikel 4.7 van de Wet arbeid en zorg (WAZO). Een vader heeft volgens de WAZO recht op twee doorbetaalde verlofdagen en kan bovendien in de eerste vier maanden na de geboorte nog drie dagen onbetaald verlof opnemen.
De bestuurder kan bijvoorbeeld voorstellen om de kraamverlofdagen als bovenwettelijke vakantiedagen aan te merken of slechts één dag door te betalen. Een OR zal niet snel akkoord gaan, aangezien werknemers wettelijk gezien recht hebben op twee doorbetaalde dagen. De bestuurder kan het vaderschapsverlof inzetten bij onderhandelingen, waarbij de werknemer op dit punt inlevert en op een ander punt iets waardevols terugkrijgt. Het overeenstemmingsrecht is een vetorecht; zonder toestemming van de OR moet de bestuurder zijn voorgenomen plannen intrekken. Hij kan niet tegen het besluit van de OR in beroep gaan.
Bepalingen uit de cao gaan boven het overeenstemmingsrecht. Geeft cao versbakken vaders bijvoorbeeld één dag verlof, dan doet de OR er goed aan om uit te zoeken wat voor cao-bepaling het is. Van een minimumbepaling kan de bestuurder afwijken als dat gunstig is voor de werknemer en de OR kan via het initiatiefrecht (tool) een voorstel indienen om het verlof uit te breiden. Van een standaardbepaling mag de bestuurder niet afwijken. De OR kan in dat geval bij nieuwe onderhandelingen aan de bel trekken bij een cao-partij, zoals een vakbond, en aangeven dat de achterban het vaderschapsverlof graag uitgebreid ziet.
Het vaderschapsverlof staat al jaren in de schijnwerpers. Een wetsvoorstel om het vaderschapsverlof uit te breiden (tool) van twee betaalde dagen naar vijf betaalde dagen is nog altijd niet besproken in de Tweede en Eerste Kamer.