Herziening van de Richtlijn EOR stap verder
Het Europese Parlement en de Raad van de Europese Unie hebben op 21 mei 2025 een voorlopig akkoord bereikt over de herziening van Richtlijn 2009/38/EG, ook wel de Richtlijn Europese Ondernemingsraden (de Richtlijn). Het doel van de herziening is om de positie van de Europese ondernemingsraad (EOR) te versterken. Het wordt eenvoudiger om een EOR op te richten en de EOR krijgt meer rechten.
De tekst van de herziening van de Richtlijn zelf is helaas nog niet beschikbaar. Wel is op grond van het herzieningsvoorstel en de nieuwsberichten van de Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie en het Europese Parlement duidelijk wat de belangrijkste wijzigingen zullen zijn. Het komt neer op het versterken van de juridische kaders, een raadplegingsverplichting vooraf, een quotum voor de verdeling van het percentage mannen en vrouwen in de EOR, betere toegang tot informatie, striktere regels over geheimhouding, betere betrokkenheid van vakbonden en het stellen van duidelijkere definities. De Raad van de Europese Unie heeft benadrukt dat het versterken van de juridische kaders, het vereenvoudigen van procedures en het verhogen van transparantie zullen helpen bij een betere naleving van de Richtlijn door de lidstaten.
Belangrijke wijzigingen van de Richtlijn
Ook worden er nieuwe maatregelen geïntroduceerd die gericht zijn op betere bescherming en handhaving van de Richtlijn. Enkele voorbeelden van de voorgestelde wijzigingen:
- Als verwacht wordt dat een voorgenomen besluit gevolgen zal hebben voor werknemers in meer dan één EU-lidstaat, moet de EOR in het besluitvormingsproces worden betrokken.
- Als een nieuwe EOR wordt opgericht, moet worden gestreefd naar een verdeling van minimaal 40% mannen en minimaal 40% vrouwen.
- De EOR moet minstens twee maal per jaar fysiek kunnen overleggen met het bestuur.
- Bij elke EOR-vergadering moeten vakbonden toegelaten worden.
- Bij het niet naleven van de regels, kunnen boetes worden opgelegd.
- Alleen met uitdrukkelijke motivering kan geheimhouding aan de EOR worden opgelegd. De EOR kan daar bezwaar tegen maken.
- Er wordt een verplichting ingevoerd voor bestuurders om te reageren op een advies van de EOR, voordat ze een besluit kunnen nemen.
- De EOR mag ook na het bereiken van een schikking nog altijd naar de rechter stappen.
Voorlopig akkoord over inhoudelijke herziening
De Commissie Werkgelegenheid en Sociale zaken van het Europese Parlement nam eind november 2022 een voorstel tot wijziging van de Richtlijn Europese Ondernemingsraden aan, die in 1994 werd ingevoerd. Het Europese Parlement nam naar aanleiding daarvan op 2 februari 2023 een resolutie aan, waarin aanbevelingen aan de Europese Commissie werden gedaan tot herziening van de Richtlijn. Vervolgens heeft de Europese Commissie op 24 januari 2024 een herzieningsvoorstel gepresenteerd. De besluitvorming is nu op het punt gekomen waarin het Europese Parlement en de Raad van Europa een voorlopig akkoord hebben bereikt over de inhoudelijke herzieningen van de Richtlijn.
Herziening Richtlijn EOR heeft nog geen gevolgen voor Nederlandse wetgeving
Het gaat om een voorlopig akkoord. Dit betekent dat het voorstel nog formeel moet worden goedgekeurd. Nadat er een definitief akkoord is bereikt en de Richtlijn in werking treedt, krijgen alle EU-lidstaten – en dus ook Nederland – twee jaar de tijd om de herziening van de Richtlijn door te voeren in de nationale wetgeving. Er komt naar alle waarschijnlijkheid een overgangsperiode waarbinnen de bestaande EOR-en ook de eigen overeenkomsten moeten herzien. Het kan dus nog een tijd duren voordat de voorgestelde wijzigingen in Nederland effect gaan hebben.
Dit nieuwsartikel is geschreven door Juultje van der Zanden, advocaat bij TaylorWessing, e-mail: j.vanderzanden@taylorwessing.com