Het Nederlandse bedrijfsleven moet in actie komen om seksueel grensoverschrijdend gedrag in de organisatie tegen te gaan. De overheid lanceerde hiervoor onlangs een nationaal actieprogramma. De ondernemingsraad (OR) kan dit aangrijpen om ongewenst gedrag in de organisatie onder de aandacht te brengen.
Het Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, dat de overheid onlangs lanceerde, geeft organisaties handvatten om met ongepast gedrag aan de slag te gaan. Dit meerjarenprogramma bevat concrete doelen waar organisaties naartoe moeten werken. Zo moeten werkgevers hun beleid voor preventie, signalering en opvolging op orde brengen en moeten zowel de slachtoffers als omstanders op de juiste manier reageren op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Voor de OR is dit nieuwe actieprogramma van de overheid een goede aanleiding om grensoverschrijdend gedrag onder de aandacht te brengen in de organisatie en ervoor te zorgen dat de bestuurder werk maakt van beleid om ongewenst gedrag tegen te gaan.
De OR moet bevorderen dat werknemers onder veilige en gezonde omstandigheden kunnen werken (artikel 28, lid 1 WOR) en heeft instemmingsrecht bij alle regelingen die betrekking hebben op de arbeidsomstandigheden (artikel 27, lid 1d WOR). Daaronder valt bijvoorbeeld ook beleid tegen psychosociale arbeidsbelasting (PSA), waar grensoverschrijdend gedrag een vorm van is. Bij het creëren van een veilige werkomgeving heeft de OR dus ook een verantwoordelijkheid.
De OR kan allereerst nagaan of de organisatie beschikt over beleid om ongewenst (seksueel) gedrag te voorkomen en signaleren. Een gedragscode voor (on)gewenst gedrag (tool) is een belangrijk onderdeel van het preventiebeleid. Daarnaast is een goede behandeling van meldingen over seksuele intimidatie cruciaal (artikel). Werknemers die te maken krijgen met seksueel geweld, ervaren vaak een drempel om dit aan de kaak te stellen bij hun leidinggevende of werkgever. Zij moeten daarom de zekerheid hebben dat de organisatie hun melding professioneel en vertrouwelijk behandelt. De OR kan nagaan of de meldprocedures duidelijk zijn en of werknemers weten waar zij terecht kunnen als zij te maken krijgen met ongewenst gedrag op de werkvloer. Daarnaast kan de OR bij de achterban informeren naar hun ervaringen met ongewenst gedrag op het werk en wat er vervolgens met hun klachten is gebeurd. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een medewerkerstevredenheidsonderzoek (artikel), dat inzoomt op ongewenst gedrag. Bij al deze stappen kan de arbodeskundige of preventiemedewerker de OR bijstaan.
(Seksueel) grensoverschrijdend gedrag is een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en een veelvoorkomend risico op de werkvloer. Werkgevers zijn volgens de Arbowet al verplicht om de risico’s hiervan in kaart te brengen en maatregelen te nemen om PSA tegen te gaan. Mogelijk komen hier naar aanleiding van de introductie van het Actieprogramma aanvullende wettelijke verplichtingen voor werkgevers bij. Hier denkt het kabinet nog over na.
Ook de invoering van een wetswijziging die een vertrouwenspersoon verplicht stelt moet bijdragen aan een veiliger werkklimaat, waarin werknemers de mogelijkheid hebben ongewenst gedrag op de werkvloer aan de kaak te stellen.
Meer informatie over grensoverschrijdend gedrag in uw organisatie vindt u in de toolbox Snel aan de slag met de aanpak van grensoverschrijdend gedrag.