Werknemers hebben behoefte aan meer zeggenschap over en autonomie in hun werk en werkplek. Dat blijkt uit onderzoek van vakbonden CNV en FNV onder hun achterban. Meer zeggenschap en autonomie zorgt voor productievere en gezondere werknemers.
CNV meldt dat bijna een derde van de 2.200 respondenten geen zeggenschap heeft over de inhoud van het werk. 54% kan de eigen werktijden niet indelen en een groot deel is veel tijd kwijt aan werk waar het nut niet van wordt ingezien (30%) of aan overbodige, administratieve werkzaamheden (44%). Voldoende zeggenschap en autonomie draagt echter wel bij aan de productiviteit en motivatie, aldus 87% van de deelnemers. CNV pleit daarom voor meer zeggenschap en autonomie voor werknemers en stelt dat de huidige arbeidsmarktkrapte een belangrijke drijfveer voor werkgevers zou moeten zijn om werknemers meer invloed te geven op hun werkzaamheden.
Vakbond FNV onderzocht de mate van zeggenschap van werknemers over de werkplek. Hieruit blijkt dat 92% van de werknemers die de afgelopen twee jaar hebben thuisgewerkt, meer zeggenschap over de werkplek wil. Slechts 4% van de 5.400 deelnemers aan het onderzoek is tevreden over de huidige mate van zeggenschap. De respondenten zien verschillende oplossingen voor het probleem, zoals cao-afspraken over thuiswerken, een wettelijk recht op thuiswerken en verplichte communicatie van werkgevers over waarom er wel of niet thuisgewerkt kan worden.
Met het oog op het post-coronatijdperk – waarin werkgevers volgens de huidige regels weer eenzijdig kunnen bepalen waar er gewerkt wordt – is het volgens FNV belangrijk dat er afspraken rondom het thuis- of hybride werken vastgelegd worden. De ondernemingsraad (OR) speelt hier ook een rol in. Op verzoek van het vorige kabinet werkt de Sociaal-Economische Raad aan een advies over de toekomst van het thuiswerken. De Tweede Kamer neemt het resultaat hiervan mee in het wetsvoorstel dat de positie van de werknemer om een werkplek te kiezen moet verstevigen.
Gebrek aan zeggenschap en autonomie is een belangrijke oorzaak van een hoge werkdruk, bleek eerder uit een rapport van FNV over veilig en gezond werken. Werknemers die uitvallen vanwege een te hoge werkdruk – een vorm van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) – zijn vaak langdurig afwezig. Werkgevers doen er daarom verstandig aan een goed beleid op te stellen voor het voorkomen van ziekteverzuim als gevolg van PSA (toolbox).