In hoeverre beïnvloedt baanonzekerheid werkprestaties?
Sommige managers denken dat enige baanonzekerheid werknemers aanzet tot betere prestaties. Maar klopt dat wel? En hoe werkt dat op de korte termijn, in de dagelijkse dynamiek op de werkvloer? Tilburg University onderzoekt dit samen met Rendement en zoekt hiervoor deelnemers (zie onderaan het bericht).
Baanonzekerheid verwijst naar de bezorgdheid van werknemers over het voortbestaan van hun huidige werksituatie. Het gaat daarbij zowel om de angst de baan te verliezen als om de vrees belangrijke kenmerken ervan te moeten opgeven, zoals taken, doorgroeimogelijkheden of collega’s. Baanonzekerheid is één van de grootste bronnen van werkstress. Het leidt niet alleen tot mentale en fysieke klachten, zoals burn-outsymptomen en angst, maar ook tot een minder positieve houding tegenover het werk. Werknemers kunnen bijvoorbeeld minder tevreden zijn of minder loyaliteit aan de organisatie ervaren. Bovendien kunnen de prestaties eronder lijden.
Baanonzekerheid zo veel mogelijk voorkomen
Voor werkgevers is het dus belangrijk om baanonzekerheid bij werknemers zo veel mogelijk te voorkomen. Dat begint met stabiele bedrijfsprestaties, goed werkgeverschap en het aanbieden van vaste contracten. Maar is het niet mogelijk om voldoende zekerheid te bieden, bijvoorbeeld door externe omstandigheden of noodzakelijke veranderingen, dan is het belangrijk om te begrijpen waarom baanonzekerheid negatieve effecten op werknemers heeft. Dat helpt om gerichte acties te ondernemen en de effecten ervan te beperken.
Wetenschappelijk bewijs is erg beperkt
Ondanks de negatieve gevolgen van baanonzekerheid leeft nog steeds het idee dat een zekere mate van baanonzekerheid werknemers kan motiveren om harder te werken, uit angst om hun baan of aspecten ervan te verliezen. Het idee dat baanonzekerheid werknemers zou aanzetten tot betere prestaties wordt zelfs door sommige academici gevolgd, hoewel het wetenschappelijk bewijs daarvoor erg beperkt is. Integendeel: eerder onderzoek toont aan dat baanonzekerheid meestal leidt tot slechtere prestaties.
Invloed van baanonzekerheid op korte termijn
Tilburg University neemt in een nieuw onderzoek de aanname over het nut van baanonzekerheid verder onder de loep. Hierbij wordt specifiek gekeken naar de relatie tussen baanonzekerheid en prestaties op de korte termijn (binnen één werkdag). Dat tijdsgegeven is belangrijk, omdat eerder onderzoek vooral keek naar algemene inschattingen van baanonzekerheid en prestaties op één meetmoment, of deze relatie onderzocht over langere periodes. Zulke benaderingen missen hoe baanonzekerheid en prestatie zich binnen eenzelfde werkdag kunnen ontwikkelen, wat cruciale informatie is voor leidinggevenden die snel en adequaat willen reageren.
Vergoeding en kans op cadeaubon
Het doel van het onderzoek is om HR-professionals te voorzien van wetenschappelijk onderbouwde inzichten voor doordacht en effectief beleid. Je kunt je collega’s vragen om deel te nemen aan het onderzoek, maar je bent ook zelf van harte welkom om er een bijdrage aan te leveren. Iedereen die in loondienst werkt en minstens drie dagen per week tussen +/- 9.00 uur en 17.00 uur aan het werk is, kan meedoen. Deelnemers beantwoorden tien werkdagen achter elkaar twee keer per dag korte vragen (+/- drie minuten) via een app of telefoon. Hier staat een kleine vergoeding (tot € 20) tegenover. Bovendien maken deelnemers kans op een Bol.com-bon ter waarde van € 50. Het onderzoek start op 14 oktober 2025 en loopt tot er 200 deelnemers zijn. Deelnemen kan via deze link.