Snel aan de slag met de aanpak van grensoverschrijdend gedrag

Het is belangrijker dan ooit om een veilig werkklimaat te creëren

Verdiepingsartikel OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 08-03-2022

De onthullingen bij het tv-programma The Voice of Holland en inmiddels ook bij Ajax hebben de noodzaak voor de aanpak van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag aangetoond. Voor uw bestuurder is het belangrijker dan ooit om een veilig werkklimaat te creëren. Bovendien is hij dat ook wettelijk verplicht. Uw OR kan een belangrijke bijdrage leveren aan een veilig werkklimaat en de bestrijding van grensoverschrijdend gedrag!

---

Belangrijke rol omstanders bij grensoverschrijdend gedrag

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 08-02-2023

Bij de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld spelen omstanders een belangrijke rol. In het actieplan van de overheid gaat daar dan ook veel aandacht naartoe. Het moet normaal worden elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag, ook op het werk.

---

Start actieprogramma seksueel grensoverschrijdend gedrag

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 17-01-2023

De overheid heeft een meerjarig actieprogramma tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld gepresenteerd. Organisaties en burgers spelen hierin een onmisbare rol. Ook werkgevers en werknemers moeten ongewenst gedrag actief afkeuren en bestrijden.

---

Vaker ongewenst gedrag in horeca en zorg en bij vrouwen

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 12-11-2024

17% van alle werknemers heeft te maken met ongewenst gedrag op het werk, meldt het CBS. Dat komt het vaakst voor in de zorg en horeca. Door een onveilige werkvloer neemt het risico op een hoger verzuim toe. Meer werknemers vallen uit vanwege psychische klachten.

---

Meer kans op aangifte met herziene Wet seksuele misdrijven

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 02-07-2024

Met ingang van 1 juli worden slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag beter beschermd. Dan gaat de herziene Wet seksuele misdrijven in die slachtoffers meer mogelijkheden biedt om aangifte te doen.

---

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Vraag & Antwoord Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 12-07-2024

We werken aan beleid om seksueel grensoverschrijdend gedrag in onze organisatie te herkennen en te voorkomen. Maar wat is precies de definitie van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

---

Welke mythes zijn er rondom seksueel wangedrag?

Vraag & Antwoord Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 23-07-2024

Er wordt veel gesproken over seksueel wangedrag binnen organisaties, met soms uiteenlopende beweringen. Welke daarvan zijn mythes?

---

Gedragscode ongewenst gedrag

Tool Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 08-01-2025

Gebruik deze voorbeeldregeling om duidelijk te maken welk gedrag binnen de organisatie niet acceptabel is.

---

Wat kunnen we doen om seksuele intimidatie te voorkomen?

Vraag & Antwoord Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 04-09-2024

In onze organisatie is een incident geweest met ongewenst gedrag. Welke maatregelen moeten wij nemen om seksuele intimidatie voortaan te voorkomen?

---

PSA-beleid opnemen in de RI&E en plan van aanpak

Nieuws Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) Publicatiedatum: 19-10-2023

De werkgever moet in de risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) ook aangeven of de werknemers risico lopen op psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en welke maatregelen hij neemt om PSA tegen te gaan. Ook bij het actualiseren van de RI&E moet hij aandacht besteden aan PSA.

---

Onderzoek de sociale veiligheid op de werkvloer

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 11-09-2024

Voor het bevorderen en borgen van een veilige werkcultuur is het soms nodig om onderzoek te (laten) verrichten. Onderzoeken bieden niet alleen inzicht in bestaande problemen, maar dragen ook bij aan de ontwikkeling van effectieve strategieën om een veilige en inclusieve werkomgeving te waarborgen.

---

Preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 20-08-2024

Voorkomen is beter dan genezen. Dit aloude spreekwoord is ook van toepassing op de aanpak van seksuele intimidatie op het werk. Investeren in preventie helpt om het aantal gevallen van seksuele intimidatie te verminderen. Preventie en een goede afhandeling van meldingen en klachten kunt u overigens niet los van elkaar zien: preventie voorkomt incidenten en een goede afhandeling zorgt ervoor dat incidenten zich niet opnieuw voordoen.

---

Borg beleid tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 04-09-2024

Bij het vormgeven van beleid om seksueel grensoverschrijdend gedrag terug te dringen, focusten organisaties zich tot voor kort vooral op de aanpak van meldingen en klachten. Vandaag de dag is er ook meer aandacht voor preventie, en met name de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) mag zich in meer belangstelling verheugen. Organisaties moeten over het algemeen een tandje bijzetten bij het borgen van beleid.

---

Signaalonderzoek tegen ongewenst gedrag

Tool Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 05-12-2024

In een signaalonderzoek wordt gekeken naar zwakke plekken in de omgangscultuur van een organisatie, die ongewenst gedrag mogelijk maken.

---

Signaalonderzoek naar de omgangsvormen in de organisatie

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 19-12-2023

Ongewenst gedrag springt niet altijd in het oog. Het kan dus zijn dat de werkgever of arbodeskundige er pas achter komt dat er iets speelt, doordat de vertrouwenspersoon of bedrijfsarts aangeeft dat er melding is gedaan. Als dat reden is voor ongerustheid, kan een signaalonderzoek zorgen dat duidelijk wordt hoe het met de omgangsvormen en de cultuur in uw organisatie is gesteld en of er sprake is van ongewenst gedrag.

---

Verborgen agressie herkennen en bestrijden

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 26-01-2022

In een sociaal onveilige organisatiecultuur kan ondermijnend gedrag groeien en bloeien. De norm is dan dat iemand er zelf beter van wordt door anderen te benadelen: carrière maken over de rug van de collega’s.Veel werknemers zullen zich hier niet prettig bij voelen. Aanhoudend manipulatief gedrag kan niet alleen leiden tot overbelasting van de werknemer, maar het kan zelfs uitmonden in stelselmatig getreiter. Dit kan leiden tot werkstress, ziekteverzuim en uiteindelijk uitval.

---

Werkgever kan leren van rapport over wangedrag NPO

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 09-02-2024

Uit een onlangs verschenen rapport is duidelijk geworden dat er binnen de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) jarenlang sprake was van (ernstig) grensoverschrijdend gedrag. Ook ‘andere’ werkgevers kunnen lering trekken uit het rapport. Werkgeversvereniging AWVN verduidelijkt hoe.

---

Hoe kunnen we een vertrouwenspersoon aanstellen?

Vraag & Antwoord Vertrouwenspersoon Publicatiedatum: 08-04-2022

We willen binnen onze organisatie grensoverschrijdend gedrag tegengaan. Hiervoor willen we onder meer een vertrouwenspersoon aanstellen. Waarmee moeten we rekening houden?

---

Aanstellen vertrouwenspersoon

Tool Vertrouwenspersoon Publicatiedatum: 24-01-2023

Gebruik dit stappenplan om de juiste keuzes voor de inzet van een vertrouwenspersoon te maken.

---

Vertrouwenspersoon instellen straks verplicht

Tool Vertrouwenspersoon Publicatiedatum: 10-12-2020

Er gaan stemmen op om het instellen van een vertrouwenspersoon voor bedrijven te verplichten. Carlijn van der Wild licht dit toe in 1 minuut

---

De invulling van de rol van de vertrouwenspersoon

Verdiepingsartikel Vertrouwenspersoon Publicatiedatum: 30-04-2024

U heeft binnen uw organisatie als vertrouwenspersoon aangesteld. Nu is het tijd om de vertrouwenspersoon een duidelijke rol en positie te geven binnen de organisatie. Hij kan enkel dienstdoen als gesprekspartner en ondersteuner van een onheus bejegende werknemer, maar een vertrouwenspersoon kan meer betekenen voor de organisatie.

---

Gang naar vertrouwenspersoon niet vanzelfsprekend

Nieuws Vertrouwenspersoon Publicatiedatum: 10-01-2023

Werknemers gaan vaker naar een collega dan naar de leidinggevende of vertrouwenspersoon om melding te doen van ongewenst gedrag op de werkvloer. Dit heeft enerzijds te maken met de cultuur in de organisatie, anderzijds is de vertrouwenspersoon misschien nog niet vertrouwd genoeg.

---

Aandachtspunten bij inhuur externe vertrouwenspersoon

Verdiepingsartikel Vertrouwenspersoon Publicatiedatum: 12-05-2022

Ongewenste omgangsvormen op het werk en integriteitsproblemen kunnen zeer nadelige gevolgen hebben voor organisaties. Een vertrouwenspersoon zorgt dat uw organisatie meldingen hierover zo snel en goed mogelijk oppakt. Waar moet uw organisatie op letten bij het inhuren van externe vertrouwenspersonen van gespecialiseerde bureaus?

---

Meldregeling ongewenst gedrag

Tool Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 08-01-2025

Dit reglement zorgt voor een duidelijke procedure voor het melden van ongewenst gedrag en ongewenste omgangsvormen.

---

Voorbeeldregeling klachtencommissie machtsmisbruik

Tool Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 31-10-2024

Help uw klachtencommissie machtsmisbruik, zoals seksuele intimidatie, te signaleren, beëindigen en te voorkomen door middel van deze tool.

---

Veilige cultuur voorwaarde voor melden ongewenst gedrag

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 22-11-2022

Werkgevers hebben niet alleen zorgplicht voor slachtoffers van ongewenst gedrag, maar ook voor daders. Ze moeten een veilige werkvloer creëren, waarin het normaal is elkaar aan te spreken op grensoverschrijdend gedrag. Dat dwingt daders hun gedrag te corrigeren en kan escalatie voorkomen.

---

Meldingen ongewenst gedrag geven onvolledig beeld

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 23-09-2022

Om erachter te komen hoe vaak ongewenst gedrag zich in de organisatie voordoet, moeten werkgevers verder kijken dan de officiële meldingen. Ruim driekwart van de werknemers neemt iemand in vertrouwen, maar dat is vaak niet de vertrouwenspersoon of leidinggevende, zo blijkt uit onderzoek.

---

Met welke maatregelen kunnen we ongewenst gedrag aanpakken?

Vraag & Antwoord Arbeidsvoorwaarden Publicatiedatum: 19-07-2023

Ik stel momenteel een klachtenregeling voor ongewenst gedrag op. In onze cao is hierover niets bepaald en we hebben geen ondernemingsraad. Welke disciplinaire maatregelen kan ik opnemen in de klachtenregeling?

---

Procedure aanpak bij meldingen of klachten over wangedrag

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 04-09-2024

De Arbowet bevat geen expliciete verplichtingen voor het omgaan met meldingen van en klachten over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Vertrouwenspersonen en klachtenprocedures zijn (nog) niet wettelijk verplicht. Wel heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een leidraad ontwikkeld voor het positioneren en functioneren van vertrouwenspersonen. En op basis van jurisprudentie kan uw organisatie zelf kaders vaststellen voor het behandelen van meldingen en klachten.

---

Tips bij aanpak grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

Verdiepingsartikel Arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 06-09-2023

De berichten over grensoverschrijdend gedrag vlogen u de afgelopen jaren om de oren. Organisaties hebben lang weggekeken en staan nu in de paniekstand, aldus regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag Mariëtte Hamer. Hoe blijft u als werkgever weg uit die paniekstand en voorkomt u verkeerde beslissingen? In dit artikel leest u een aantal praktische tips over hoe om te gaan met grensoverschrijdend gedrag.

---

Nieuwe handreiking tegen seksueel wangedrag uitgebracht

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 14-03-2024

Regeringscommissaris Hamer heeft een nieuwe versie van de handreiking tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag uitgebracht. De handreiking helpt werkgevers om te gaan met meldingen van seksueel wangedrag, maar zet nu ook in op cultuurverandering.

---

Melding grensoverschrijdend gedrag goed aanpakken

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 19-07-2023

Organisaties schieten vaak in een kramp als er een melding komt van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Alsof ze er dan pas over na gaan denken. Als gevolg daarvan kiezen ze vaak voor een verkeerde aanpak. De handreiking van regeringscommissaris Mariëtte Hamer moet organisaties helpen bij de aanpak van ongewenst gedrag en de opvolging van meldingen.

---

Omgaan met meldingen over seksuele intimidatie op de werkvloer

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 22-03-2022

Voordat een werknemer een melding doet over seksuele intimidatie op de werkvloer, is daar heel wat aan voorafgegaan. Het is dus zaak dat u de melding serieus neemt en er op een zorgvuldige manier opvolging aan geeft. Daarbij heeft u oog voor zowel het slachtoffer als voor de vermeende dader en zorgt u voor een duidelijke en transparante procedure. Dat helpt bij de verwerking en draagt bij aan een open en veilige omgangscultuur in uw organisatie.

---

Mogelijke sancties na seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 19-09-2024

Maakt een werknemer zich schuldig aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, dan kan dat niet zomaar onbestraft blijven. Er zijn diverse (arbeidsrechtelijke) maatregelen die uw organisatie kan nemen. Er zijn meerdere mogelijkheden, maar de inhoud van dit artikel blijft zo veel mogelijk beperkt tot de juridische aspecten die specifiek van belang zijn bij seksueel grensoverschrijdend gedrag.

---

Disciplinaire maatregelen bij ongewenst gedrag

Verdiepingsartikel Disfunctioneren Publicatiedatum: 13-05-2025

Als een werknemer zich misdraagt, is ingrijpen soms noodzakelijk. Het principe van goed werkgeverschap in artikel 611 van Burgerlijk Wetboek 7 is de leidraad voor het maken van de juiste afweging voor het optreden tegen ongewenst gedrag. Hoe komt u als werkgever tot een zorgvuldige afweging en welke disciplinaire maatregelen kunt u treffen?

---

Voorbeeldregeling disciplinaire maatregelen

Tool Arbeidsvoorwaarden Publicatiedatum: 16-08-2021

Met dit voorbeeldreglement weet de werknemer welke consequenties hij kan verwachten bij misdragingen.

---

Arbeidsmediation bij grensoverschrijdend gedrag

Verdiepingsartikel Mediation Publicatiedatum: 29-03-2024

Er zijn in een zakelijke setting veel situaties denkbaar waarin er geen misdrijven worden gepleegd, maar waarin tóch iemands grenzen worden overschreden. Om een oplossing te vinden voor (dreigende) conflicten op de werkvloer door grensoverschrijdend gedrag, kan men aankloppen bij een gespecialiseerde arbeidsmediator.

---

Wat kan de werkgever doen tegen agressie?

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 28-05-2024

Geweld tegen politie, brandweer en hulpverleners, tegen NS-conducteurs en andere ‘gewone’ werkenden: daar is steeds meer sprake van. Het is belangrijk dat alle werkgevers in Nederland erover nadenken hoe ze hun medewerkers kunnen beschermen. Wat kunt u als arboadviseur bijdragen?

---

Pesten op de werkvloer tijdig benoemen en aanpakken

Nieuws Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 11-12-2024

Pestgedrag begint vaak klein, maar kan zich ontwikkelen tot iets groots dat een hele afdeling in zijn greep houdt. De omgeving houdt het pestgedrag vaak in stand. Deep democracy pakt de onderliggende spanningen aan in een groep, zoals het team of een afdeling.

---

PSA-beleid heeft baat bij arbocatalogus

Verdiepingsartikel Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Publicatiedatum: 10-10-2023

Eén van de ernstigste vormen van psychosociale arbeidsbelasting is blootstelling aan agressie en geweld. Deze vormen van ongewenst gedrag grijpen diep in op het gevoel van veiligheid van werknemers. Werkgevers zijn volgens de Arbowet verplicht beleid te voeren om hun werknemers te beschermen tegen dit soort ongewenst gedrag. Maar hoe pakt u dat aan? In diverse arbocatalogi vindt u veel ‘best practices’.

---

De rol van de ondernemingsraad bij een veilige werkomgeving

Verdiepingsartikel OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 17-10-2022

Hoewel uw bestuurder verantwoordelijk is, speelt ook uw OR een grote rol bij de zorg voor een veilige werkomgeving. Zo moet u de naleving van de voorschriften op het gebied van de arbeidsomstandigheden zo veel mogelijk bevorderen.Daaronder valt ook het tegengaan van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Bij zo’n gevoelig onderwerp bent u misschien huiverig om uw invloed optimaal te benutten. In hoeverre bent u bijvoorbeeld aansprakelijk als het toch misgaat?

---

Moeten we de OR informeren over ongepast gedrag werknemer?

Vraag & Antwoord Arbeidsvoorwaarden Publicatiedatum: 30-05-2024

Een werknemer heeft een waarschuwing gekregen voor ongewenst gedrag, conform onze gedragscode. De ondernemingsraad (OR) heeft dit via via vernomen en geeft aan graag over dit soort zaken geïnformeerd te worden. Moeten wij de ondernemingsraad informeren als er sprake is van overtreding van onze gedragscode?

---

Kan een OR-lid ook vertrouwenspersoon zijn?

Vraag & Antwoord OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 30-03-2023

Wij hebben een vacature openstaan voor een vertrouwenspersoon. Een OR-lid is geïnteresseerd, maar mag een OR-lid deze taak op zich nemen?

---

Instemmingsrecht OR: interne klachtenregeling

Nieuws Instemmingsrecht Publicatiedatum: 09-09-2022

Heeft uw organisatie een klachtregeling of komt die eraan? Let dan goed op, want de OR heeft instemmingsrecht op het opstellen, wijzigen of intrekken van die klachtenregeling. Daarbij zijn een aantal aandachtspunten van belang.

---

OR, kom ook in actie tegen seksuele intimidatie!

Nieuws OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 25-01-2023

Het Nederlandse bedrijfsleven moet in actie komen om seksueel grensoverschrijdend gedrag in de organisatie tegen te gaan. De overheid lanceerde hiervoor onlangs een nationaal actieprogramma. De ondernemingsraad (OR) kan dit aangrijpen om ongewenst gedrag in de organisatie onder de aandacht te brengen.

---

Beter omgaan met melding seksueel ongewenst gedrag

Nieuws OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 31-05-2023

Werkgevers weten vaak niet hoe zij moeten omgaan met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Regeringscommissaris Mariëtte Hamer ontwikkelde daarom een handreiking met tips. Ook voor de ondernemingsraad (OR) is dit een nuttig document.

---

Werkgever schiet tekort in aanpak seksuele intimidatie

Nieuws OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 22-01-2024

De werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving en beleid voeren om ongewenst gedrag, zoals seksuele intimidatie, tegen te gaan. In de praktijk schieten werkgevers vaak tekort in hun zorgplicht, blijkt uit recente oordelen van het College voor de Rechten van de Mens. De ondernemingsraad (OR) moet erop aansturen dat de werkgever op de juiste manier optreedt tegen ongewenst gedrag.

---

Aanpakken en voorkomen van wangedrag

Training 1 bijeenkomst (2 dagdelen)

Volgens de Arbowet moeten werknemers beschermd worden tegen ongewenste omgangsvormen, zoals agressie en geweld, seksuele intimidatie, pesten en discriminatie. Tijdens de training Aanpakken en voorkomen van wangedrag krijgt u tips om ongewenste omgangsvormen binnen teams en uw organisatie aan te pakken. Hoe ziet een goed beleid eruit? Wat is de rol van leidinggevenden? Hoe helpen gedragsregels? Wat kunt u doen aan de cultuur en wat kunt u preventief doen? U krijgt antwoord op al deze vragen. Daarnaast hoort u wat u kunt doen om de opvang samenhangend te organiseren door vertrouwenspersonen, mediation en een klachtencommissie goed op elkaar af te stemmen.

---

De nieuwe vertrouwenspersoon

Boek 

De urgentie om een goed opgeleide vertrouwenspersoon aan te stellen is enorm. Zo’n vertrouwenspersoon is er voor de eerste opvang van medewerkers die te maken hebben met ongewenst gedrag. Daarnaast is het hun taak gevraagd en ongevraagd advies te geven en daarmee een veilige bedrijfscultuur te stimuleren.
Het boek De nieuwe vertrouwenspersoon zet op overzichtelijke en begrijpelijke wijze op een rij wat een vertrouwenspersoon is, welke rol die heeft – en ook juist niet moet hebben. Welke plek in de organisatie het beste past, hoe de vertrouwenspersoon het best tot zijn recht komt. En wat de vertrouwenspersoon kan doen ter preventie van ongewenst gedrag. Ook de Arbowet komt aan bod.

---